atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

384
SEDA BAYINDIR ULUSKAN
sanat kanalıyla empoze etmenin en parlak ve ince yolu olmuştur.
Ancak Atatürk’ün daha Milli Mücadele döneminden itibaren verdiği
mesajlar ve ortaya koyduğu politika, Sovyetlerin bunun ötesine geçmesini
engellemeye yetmiştir.
Bu dönemde yabancı sanatçılar gibi, başta Sovyet sanatçılar olmak
üzere Türk sanatçılarının da konserler vermek amacıyla hem
yurt içinde hem de yurt dışında çeşitli turnelere çıktığını ve büyük
beğeni topladıklarını görüyoruz. Örneğin 1931 yılı sonlarında kalabalık
bir müzik grubu Atina’dan başlayan bir Balkan Turnesi’ne
çıkmıştır. Hüdadat Hanım’ın da içlerinde bulunduğu grupta, Fahir
Hanım, Cennet Hanım, Tanburî Refik, Namık Beyler de yer almıştır.
Bu tür turneler herşeyden önce Türk musikisini yabancı, komşu
memleketlere tanıtmak için düzenlenmiştir 861 .Turnenin en önemli
bölümünü ise Tanburî Refik Bey ile Ses Kraliçesi Hüdadat Hanım’ın
Pire ve Atina’da verdikleri konser oluşturmuştur 862. Konserin Başvekil
İsmet Paşa’nın Atina ziyaretine denk getirilmesi ayrı bir önem
taşımaktadır. Çünkü bu tarihlerde her iki ülke de geçmişteki ilişkilerini
düzeltme, yaralarını sarma sürecine girmiştir. Bu yakınlaşmada
sanatçıların, yapılan turnelerin ve verilen konserlerin payı büyük olmuştur
1930 yılı Türk toplumu için gerçekten değişimin dönüm noktasıdır.
O tarihe kadar hiç gündeme gelmeyen aktivite ve uygulamalar
âdeta birbiri ardına gelmeye başlamıştır. Bu dönemde düzenlenen
turneler ve konserler haricinde Türk sanatçılar uluslararası müsabakalara
da iştirak etmeye başlamışlardır. Şöyle ki, 1930 yılına damgasını
vuran olaylardan biri, Fransız Sinema Kumpanyasının “Milletler
Şarkısı” isimli filminde şarkı söyleyecek kişileri seçebilmek için düzenlediği
ses yarışmasıdır. Nitekim ülkemizde ses kraliçesi seçilen
Hüdadat Şakir Hanım bu işe en uygun kişi olarak tespit edilmiş ve
hemen Paris’e gönderilmiştir 863. Hüdadat Hanım Paris’deki bu yarışmada
müziklerini Cemal Reşit Rey’in yapmış olduğu bir Anadolu
türküsünü seslendirmiştir. Ses kraliçemiz Hüdadat Hanım Ayın Ondördü
isimli parçayı okuduğu Paris’teki müsabakada 15 yarışmacı
861 Son Posta, 22 Eylül 1931, s. 5.
862 Son Posta, 14 Eylül 1931, s. 1.
863 Son Posta, 3 Aralık 1930, s. 1.