atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

ATATÜRK’ÜN SOSYAL VE KÜLTÜREL POLİTİKALARI 379
halk ezgisinin arşivlenmesinde önemli bir rol oynamıştır. Sarısözen,
derleme çalışmaları haricinde Ankara, İstanbul ve İzmir’de Yurttan
Sesler korolarını da kuran kişi olmuştur.
Bunların haricinde, Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü’nün kurulduğu
1935 yılında İstanbul’da uluslararası Balkan Folklor Festivali
(Eylül 1935) düzenlenmiştir. Beylerbeyi Sarayı’nda yapılan bu ilk
uluslararası halk oyunları festivaline Arnavutluk, Bulgaristan, Romanya,
Yunanistan gibi devletler katılmıştır. Ağustos 1936 tarihinde
yine Beylerbeyi Sarayı’nda yapılan festivale ise bu kez Cumhurbaşkanı
Atatürk de katılmıştır 846 . Onun Türk müziğinin gelişimindeki
katkısı gerçekten yadsınmaz bir gerçektir. Tanınmış müzikolog ve
folklor dersleri öğretmeni Halil Bedii Yönetken’in dediği gibi, Atatürk
“hiçbir müzik öğretimi görmemiş, fakat doğuştan sahip olduğu
sanat duygusu ve zevki sayesinde” Türk müziğinin gelişiminde aktif
rol oynamıştır 847 .
F. 1930’lu Yıllarda Müzik Aktiviteleri
1930’ların başından itibaren başkent Ankara giderek hareketlenmeye
başlayan, balolar düzenlenen, konserler verilen bir şehir
haline gelmişti. Aslında bu dönemde sadece Ankara değil, İstanbul
başta olmak üzere Anadolu’da daha pek çok yer ön plana çıkmaya
başlamıştı. Yeni Türkiye, yabancı sanatçı ve toplulukların en cazip
duraklarından biri olmuştu848 . Bugünlerde ülkenin çeşitli yerlerinde
çok sayıda konser tertip edilmeye başlanmıştı. Örneğin 28 Temmuz
1930 tarihinde Bulgaristan’ın Stara-Zagora şehri korosu ile Sofya
846 Alpan, a.g.m., s. 2206.
847 Halil Bedii Yönetken, “Atatürk Devrimleri ve Türk Müziği”, Orkestra, S. 72,
Mart 1969, s. 32.
848 Bütün bu ilgiye rağmen sanatçıların ağır vergilerden şikâyet ettiği de görülmüştür.
Örneğin 1935 yılında basında, son iki yıldır ağır vergiler alındığı, ünlü
ve saygın sanatkârların Türkiye’ye gelmelerinin âdeta imkânsızlaştığı üzerinde
durulmuş ve Liszt’in öğrencisi olan piyanist Emil Saver’in de bu vergilerden
şikâyetçi olduğu belirtilmiştir. Yine aynı günlerde Paris’teki Musiki Muallim
Mektebi Direktörü piyanist Alfred Cortot da alınan ağır vergilere değinmiş,
100 kuruşluk bir biletin neredeyse 65 kuruşunun vergi olarak geri alındığını
ve böyle giderse sanatçıların Türkiye’ye gitmek istemeyeceklerini söylemiştir
(Cumhuriyet, 23 Kasım 1935, s. 3; 24 Kasım 1935, s. 1, 4).