atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

ATATÜRK’ÜN SOSYAL VE KÜLTÜREL POLİTİKALARI 375
bi makamların da isimlerinin değiştirilip değiştirilmediği hakkında
herhangi bir bilgiye sahip değiliz 835 .
E. Halk Müziği Çalışmaları ve Bela Bartok
Atatürk’ün 1930 sonrası yaptığı en önemli hizmetlerden biri Türk
Halk Müziğinin “ulusal kültür ve güzel sanatlar açısından canlandırılmasına,
gelişmesine ve yücelmesine önayak olmasıdır” 836 . Daha
23 Nisan 1920’de kurulan Milli Hükümetin Milli Eğitim Bakanlığı
bünyesinde bir Kültür Dairesi kurdurmuş, Türk Halk Müziğinin söz
ve ezgi derlemelerini toplama ve araştırmalarını yaptırmıştır 837 . Ancak
bu noktada, gerçek Türk müziğinin Türk Halk Müziği olduğu
yolundaki iddialar da bulunmaktadır. Aslında Türk müziği sadece
halk müziğinden ibaret değildir. Sonuçta her ikisi de Türk milletinin
kendine özgü iki müzik tarzıdır. Halk müziği, Türk musikisinin halkın
şivesi, tavırları ile icrasından ibarettir. Fasıl musikisinin aydın
kesimin müziği olduğu ya da sıradan halkın tercih ettiği müziğin
de halk musikisi olduğu yolundaki ifade ve tespitler de bugün artık
“safsata” olarak nitelendirilmektedir 838 .
Türkiye’de halk müziği alanındaki çalışmalar aslında daha 1923
yılında başlamıştır. Türk müzik adamları tarafından yapılan çalışmalar
sayesinde ülkede halk müziği belli oranda bir gelişme göstermiştir.
Örneğin ilk önce Darülelhan Müdürü Musa Süreyya ve yardımcısı
Yusuf Ziya (Demirci) nin girişimleri ile bir anket başlatılmıştır.
Bu anketin yapılmasında dönemin Maarif Vekâleti Hars Dairesi Müdürü
Hamit Zübeyir Koşay’ın büyük katkıları olmuştur. Daha anket
sonuçlanmadan, bu kez de Avusturya’dan eğitimden dönen Seyfettin
ve Mehmet Sezai Asaf kardeşler, yine Hamit Zübeyir’in teşviki
ve yardımı ile Batı Anadolu’da yeni bir araştırma başlatmışlardır.
Bu gezinin sonunda 76 tane notadan oluşan Yurdumuzun Nağme-
835 Oransay, “Cumhuriyetin İlk Elli Yılında Geleneksel Sanat Musikimiz”, s.
1500.
836 Necip P. Alpan, “Atatürk’ün Milli Müzik Devrimi”, IX. Türk Tarih Kongresi,
Bildiriler, TTK, Ankara 1989, s. 2203.
837 M. Ş. Ülkütaşır, Cumhuriyet Türkiyesi’nde Folklor ve Etnografya Çalışmaları,
Ankara 1972, s. 30.
838 Tura, a.g.m., s. 1514.