atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

372
SEDA BAYINDIR ULUSKAN
Florya Deniz Köşkü’nde 1937 yılının Haziran ayında yaşanan
başka bir olay da, yine Türk Sanat Müziği konusundaki tutumun
gerçekten yumuşatılmaya çalışıldığını göstermesi açısından önem
arzetmektedir. Bilindiği üzere Florya Köşkü, Atatürk’ün halkla içiçe
olabilmek, denize girebilmek ve bu semti İstanbul’a kazandırabilmek
amacıyla yaptırdığı ve Ağustos 1935’ten sonra da ara ara
gelerek kaldığı bir mekândır. Ayrıca Atatürk köşkü sadece denize
girebilmek için değil, zaman zaman toplantı yapmak hatta yabancı
ülke başkanlarını ağırlamak üzere de kullanmıştır. Nitekim Gazi,
1937 yılının Haziran başlarında Türkiye’yi ziyaret eden Ürdün Kralı
Abdullah’ı burada konuk etmiştir. Bu ziyaretin bizi ilgilendiren tarafı,
gelen misafirin onuruna verilen yemekte yaşanan bir olay ile
ilgilidir. Atatürk, Ürdün Kralı adına Köşkte verdiği yemekte, başta
Münir Nurettin olmak üzere dönemin ünlü sanatçılarından oluşan
bir topluluğun Türk Sanat Müziği konseri vermelerini sağlamıştır.
Bu sürprize oldukça sevinen Kral Abdullah’ın masada bulunan bütün
konukları susturarak sonuna kadar bu konseri dinlediği ve etrafındakilere
de “Böyle bir musikiyi dinlerken yemek yenilmez. Önce
dinleyelim, sonra yeriz. Yemeğimiz soğusa da ziyanı yok...” 827 dediği
bilinmektedir. 1935 sonrası başlayan bu yumuşama ve esneklik
çabaları ancak 1938 Martında resmiyet kazanacak ve burada da ilk
adımı atan yine Atatürk’ün kendisi olacaktır.
Atatürk genelde hiç konsere gitmeyen, ama yerli veya yabancı
tüm sanatkârları huzurunda dinlemeyi tercih eden biridir 828 . Yasak
süresince bu tavrını sürdürmüş ve kendisi hiçbir zaman Türk müziğinden
kopmamıştır. Belli bir süre sonra da yasağın sona erdirilmesi
için harekete geçmiş ve Ankara’da, Ankara Radyosu Sanatçılarından
Melek Tokgöz’ün 829 bir Türk Sanat Müziği konseri vermesini
istemiştir. Kemal Atatürk bununla da kalmamış, adı geçen konsere
bizzat giderek sanatçıya çiçek gönderme nezaketini göstermiştir.
Atatürk bu konseri ölümünden tam sekiz ay önce şereflendirmiştir.
Konser büyük yankı uyandırmış ve basında “Büyük Şefimiz, yüksek
827 Ertan Ünal, “Atatürk’ün Florya Günleri”, Popüler Tarih, S. 49, Eylül 2004, s.
64.
828 Ataman, a.g.e., s. 72.
829 Sanatçının soyadı sonraki yıllarda Erdik olarak geçmektedir.