atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

366
SEDA BAYINDIR ULUSKAN
rahmetli alaturka” 808 diye bahsetmiştir. Musiki aleti satan esnafın
hemen alafranga müzik aletleri getirtmek 809 için kollarını sıvadığı ve
bedava musiki derslerinin verilmeye başlandığı bu günlerde Konservatuar
da ilk konserlerini halka duyurmuştur. Basında yer alan
konser programı şöyledir: Konser sanatçıları Ali Sezai, İzzet Nezi,
Orhan, Mesut Cemil ve Cemal Reşit Beylerdir. Fransız Tiyatrosunda
22 Kasım günü verilecek oda musikisi konseri için de bilet fiyatları
100-75-50 ve 30 kuruş olarak belirlenmiştir 810 .
Türk müziğinin radyolardan yasaklandığı günlerde, gazetelerin
sütunlarında yasağı desteklemek mahiyetinde bazı röportajlara
da yer verilmeye başlandığı görülmüştür. İlk röportajlardan biri de
Safiye Ayla ile yapılmıştır. Ayla, bu değişimi olumlu bulduğunu,
musikide değişim yapmanın zaruri olduğunu söylemiştir. Çünkü ona
göre son dönemde geçinmek için aciz kalanların tek yaptığı şey şarkı
söylemektir. Ayla, konuşmasında “içinde milli ezgiyi yaşatmayan
eserler yaşayamazlar” diyerek Türk musikisinin sadece meyhanelerde
dinlenebilecek bir musiki olmaktan çıkarılmasıdan duyduğu
memnuniyeti dile getirmiştir 811 .
Türkiye’deki bu ilginç uygulama yabancı basının da ilgisini
çekmiştir. Başta Fransız, İngiliz ve Rus basını olmak üzere yabancı
gazeteler, Türkiye’de alaturka müziğin yasaklandığına dair haberler
yapmışlardır. Örneğin La Tribune des Nations gazetesi M. Robert L.
Bandouy imzasıyla Türkiye’de müzik inkılâbına dair bir yazı yayımlamıştır.
Yazar, Suriye ve bazı memleketlerde dinlenen müziğin musiki
bakımından hiç değeri olmadığını, bunların özellikle Türk ruhunu
aksettirmekten uzak olduğunu, aydınlar arasında Batı müziğinin
artık yer almaya başladığını anlatmıştır. Atatürk’ün bu meseleyi bir
inkılâp olarak ele almasına ise bilhassa dikkat çeken yazar, “bütün
sanatkârlar kendisiyle beraberdir” diyerek O’nun yine başarılı olacağını
belirtmiştir 812 .
Radiogazete de bu inkılâba tesis ettiği bir makalesinde,
808 Milliyet, 12 Kasım 1934, s. 4.
809 Milliyet, 5 Kasım 1934, s. 3.
810 Milliyet, 20 Kasım 1934, s. 4.
811 Milliyet, 22 Kasım 1934, s. 5.
812 Milliyet, 25 Aralık 1934, s. 2.