atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

ATATÜRK’ÜN SOSYAL VE KÜLTÜREL POLİTİKALARI 363
zetesinin birinci sayfadan verdiği bu önemli haberde, Dahiliye Vekili
Şükrü Kaya’nın Atatürk’ün alaturka musiki hakkında Mecliste söylediği
sözlerden ilham alarak, radyo programlarından alaturka musikinin
tamamen kaldırılmasını ve yalnız garp tekniğiyle bestelenmiş
motifleri yine garp tekniğine vakıf sanatkârlar tarafından çalınmasını
istediği 800 yazılmıştır. Nitekim 2 Kasım 1934 günü başlayan Türk
Sanat Müziği yasağı 6 Eylül 1936 gününe kadar devam etmiş, bu
süre zarfında radyolar Türk Sanat Müziği yayını yapmamışlardır.
Örneğin yasağın hemen ertesi günü yani 3 Kasım 1934’de İstanbul
Radyosu tarafından Batı tekniğine vakıf sanatkârlar tarafından Batı
tekniği ile bestelenmiş parçaların çalınması için hazırlıklara başlandığı
ve temin edilecek yeni elemanlarla birkaç güne kadar faaliyete
geçileceği duyurulmuştur. O günkü radyo programı ise şöyle açıklanmıştır:
“18.00. Fransızca Ders, 18.30. Plak ile sololar ve klasik
parçalar, 20.00. Spor musahabesi, 20.30. A.A. haberleri, 21.20.
Dünya haberleri, Borsa bülteni, 21.30. Stüdyo orkestrası, caz ve tango
orkestrası” 801 .
Bu konudaki başka bir haberde ise “Büyük önderimiz, nutuklarında
“Bugün acuna dinletmeye yeltenilen musiki bizim değildir.
Onun için o, yüz ağartacak değerde olmaktan çok uzaktır” cümlesini
kullanmışlardır. Bu sözlerden mülhem olarak Ankara ve İstanbul
radyoları-evvelce programlarını ilan ettikleri halde- dün gece,
alaturka denilen şark musikisiyle yapılmış parçaları çalmamış ve
söylememiştir” şeklinde yer almış ve beraberinde Anadolu Ajansının
bu hususdaki şu haberi neşredilmiştir:
“Ankara(A.A.)-Dahiliye Vekâleti bugün Büyük Millet Meclisi’nde
Gazi Hazretlerinin alaturka musiki hakkındaki irşadlarından ilham
alarak bu akşamdan itibaren radyo programlarından alaturka musikinin
tamamen kaldırılmasını ve yalnız garb tekniğiyle bestelenmiş,
motifleri milli parçalarımızın, garb tekniğine vakıf sanatkârlar tarafından
çalınmasını alâkadarlara bildirmiştir” 802 .
Görüldüğü üzere bütün hikâye, 1 Kasım 1934 günü Atatürk’ün
800 Milliyet, 2 Kasım 1934, s. 1, 2.
801 Milliyet, 3 Kasım 1934, s. 1, 4.
802 AA. Ankara (Hususi):”Alaturka Musikiye Paydos”, Haber, 2 Kasım 1934, s.
7’den naklen Gedikli, a.g.t., s. 15.