atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

ATATÜRK’ÜN SOSYAL VE KÜLTÜREL POLİTİKALARI 353
adımlar olduğunu anlamak hiç de zor değildir. Devletin, yaptığı bu
tarz girişimler ile halkını oluşturmaya çalıştığı yeni kimliğe her yönüyle
alıştırmaya çalıştığı ortadadır.
Bugün de toplumumuza şöyle bir bakıldığında, Batı müziğinin
söylenildiği gibi yine aydın kesim denilen dar bir zümre tarafından
dinlendiği hemen görülecektir. Bu noktada, çok sesli müzik türünün
o günden bugüne halka ne ölçüde tanıtıldığı ve onun müzik anlayışına
ve zevkine nasıl sunulduğu akla gelmektedir. Belki de problemin
ana kaynağı burasıdır. Bugün dahi dönem dönem özellikle Doğu
Anadolu’da bazı bölgelere senfoni orkestraları gönderilmekte, halkı
operayla, Batı müziği ile tanıştırma çabaları devam ettirilmektedir.
Ancak tüm bu çabalara rağmen Batı müziğini Anadolu halkına ulaştırma
konusunda Cumhuriyetin ilk yıllarından beri ciddi sıkıntılar
yaşanmaktadır.
Tüm bu anlatılanlardan hareketle, bugün artık ne “bugünün ve
yarının müziği” olarak tanımlanan çok sesli müziği ne de tek sesli
müziği inkâr etmek mümkün değildir. Dolayısıyla yine Atatürk’ün
arzu ettiği senteze ulaşmak en doğru yaklaşım olarak gözükmektedir.
Nitekim Atatürk daha 1923 yılında Konya gençleriyle yaptığı
bir konuşma esnasında, “bu millete gideceği yolu gösterirken dünyanın
her türlü ilminden, keşfiyatından, terakkiyatından istifade
edelim, lâkin unutmayalım ki, asıl temeli kendi içimizden çıkarmak
mecburiyetindeyiz” 778 sözleriyle bunu vurgulamaya çalışmıştır.
Bu bağlamda Atatürk’ün üstlenmiş olduğu misyon gerçekten
büyük önem taşımaktadır. Çünkü O, bir taraftan Türk gençlerine
müzik, tiyatro, resim gibi güzel sanatların her dalında yeni ufuklar
açmaya çalışırken, diğer taraftan da genç müzisyenlere evrensel boyutlarda
çok sesli Türk Sanat Müziği oluşturabilmeleri için ön ayak
olmuştur. Yine burada da bir sentez fikrinin olduğu son derece açıktır.
Ancak Atatürk’ün müzikte üstlendiği misyon, yol göstericiliği ve
söylemleri kimi zaman yanlış anlamalara neden olmuş, kimi zaman
da bazı suistimallerin ortaya çıkmasına zemin hazırlamıştır. Bu durum
Atatürk döneminde ve sonrasında zaman zaman hoş olmayan
778 20 Mart 1923, “Konya Gençleriyle Konuşma”, ASD, C. II, s. 145.