atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

350
SEDA BAYINDIR ULUSKAN
Çok sesli müzik konusuna yönetim kadar basın da geniş yer ayırmıştır.
Konu hakkında çok sayıda yazı dizisi yayımlanmış, önemli
müzisyenlerle röportajlar yapılmıştır. Bunlardan bir tanesi de 1935
yılında Ulus gazetesinde Amerika’da musiki muallimliği yapan ve
tahsilini orada tamamlamış olan Süheyla Saime Hanımın Ankara’ya
gelmesi üzerine kendisi ile yapılan röportajdır. Musiki inkılâbımız
üzerine yapılan görüşmede Süheyla Saime pek çok noktaya temas
etmiş ve önemli tespitlerde bulunmuştur. Ona göre, öncelikle Türk
harsını temsil eden musikiyi garp tekniğiyle ifade etmek, dile getirmek
gerekmektedir (milli ruh ve modern teknik). Zaten asıl üzerinde
durulması gereken ana parola budur. Memlekette modern musiki
harekete geçmeden önce modern musiki zevkini uyandırmak gerekmektedir
ki bu son derece isabetli bir teşhisdir. Bunun için de halka
musiki terbiyesi verilmesi amacıyla radyolar ve musiki kulüplerinin
kurulması gereği vardır. Halk, radyo gibi araçlar sayesinde klasik
müzik dinlemeye alıştırıldıktan sonra ancak orkestra, opera işi halledilebilir.
Ayrıca Avrupa’da olduğu gibi, okullarda musiki derslerinin
mecburi hale getirilmesi de gerekmektedir. (Musiki tarihi, armoni
vs.) Gerçekten de modern müziğe geçmeden önce, ulusal müziğimizi
yaratmak mecburiyetindeyiz. Resimde seyircilerin, müzikte de
dinleyicilerin seviyesi yüksek olursa, modern müzik zaten kendiliğinden
gelecektir. Müzik davamız için hemen harekete geçilerek,
müzik akademilerinin, balet akademilerinin açılmasına, rejisör yetiştirmeye,
şarkı geceleri düzenlemeye, halk şarkılarını toplamaya
çalışılmalıdır. Avrupa’da musiki böyle başarılı olmuş ve bugünkü
noktaya gelmiştir. Ancak Saime’ye göre de bu, bir noktada devlet
işi ve biraz da zaman meselesidir 772 . Şu noktaya açıklık getirmek gerekmektedir.
Atatürk’ün belli bir tarzı vardır. Onda önce karar, sonra
da aksiyon devreye girmektedir. Müzikte de durum aynen böyle olmuştur.
Öncelikle müziğin Türk ailesinin evine girmesi sağlanmıştır .
Atatürk bu noktadan hareketle Batı müziğini halka tanıtmak, sevdirmek
ve dinleyicinin kalitesini yükseltmek için yoğun çaba göstermiştir.
Çünkü Şirazlı Sadi’nin de söylediği gibi dinleyici pek çok
şeyin ifadesidir. Ünlü İranlı şair Şirazlı Sadi (1184-1291)ye müzik
772 Musiki Devrimi”, Ulus, 1 Ocak 1935, s. 5.