atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

348
SEDA BAYINDIR ULUSKAN
ulusun yeni değişikliğinde ölçü, musikide değişikliği alabilmesi,
kavrayabilmesidir” 767 diyerek hemen harekete geçmiştir. Atatürk
musikinin geliştirilmesi yanında kendi yöntem ve çabaları ile bazı
kurumların kurulmasına, dünyaca ünlü müzik adamlarının ki özellikle
Almanların ülkemize gelerek faaliyette bulunmasına da öncülük
etmiştir. Çok sesliliği hedefleyen ve herkese benimsetmeye çalışan
Atatürk’ün musiki konusunda yaptığı çalışmaların en mühimi,
kültür ve sanatı çağdaş teknikler ve araçlar vasıtasıyla geniş kitlelere
iletmeye çalışmasıdır. Çünkü bugün artık çok seslilik, dünyada çoğulcu
demokrasi anlayışı ile bir tutulmakta ve kıyaslanmaktadır.
Gerçekten de bu dönemde Ankara’nın hareket noktası, halkı çok
sesli müziğe alıştırmak ve müzikte evrenselliği yakalayabilmek olarak
belirlenmiştir. Bu yüzden de hem yöneticilere hem de sanatçılara
önemli vazifeler yüklenmiştir. Çünkü “halkın zevk standartını belirlemek,
sanat anlayışı ve zevkini geliştirmek ve yükseltmek, gerçek
sanatkara düşen önemli bir vazifedir” 768 . Aslında Türklerin belli bir
müzik anlayışı, zevki mevcuttur ve müzik sanatına önemli katkıları
söz konusudur. Öyle ki, Türkler müziği savaş alanlarına sokan ilk
millet olma özelliğini de üzerlerinde taşımaktadırlar. Musikiyi “kulak
zevkini geliştiren, kültürde ve zevkte bir canlanma yaratan, üstün
bir seviye oluşturan, yaygın eğitimin önemli vasıtalarından biri
olarak” gören Atatürk de bu noktada büyük bir misyon üstlenmiştir.
Dolayısıyla buradan hareketle Atatürk’ün teşvikleri sonucunda çok
sesli müzik konusunda atılan en önemli adım, eğitim amacıyla yurt
dışına çok sayıda öğrenci gönderilmesidir. Bu şüphesiz ilerisi için
önemli bir yatırımdır. Nitekim bu politikanın sonucunda, batının belli
başlı akademilerinden mezun olan ve çağdaş bilimin oluşturduğu
tekniklerden faydalanarak eserler veren ünlü besteciler yetişmiştir.
Özellikle çok sesli müzik alanında yetişmiş ve güzel eserler vermiş
kişilerin başında Cemal Reşit Rey (1904-1985), Ferit Alnar (1906-
1978), Ulvi Cemal Erkin (1906-1972), Ahmet Adnan Saygun (1907-
1991), Necil Kâzım Akses (1908-1999) gelmektedir. Çağdaş Türk
Müziği literatürünün gelişmesinde, batının belli merkezlerinde bulunan
müzik akademilerinde ihtisaslarını tamamlayan bu Türk beste-
767 ASD, C. I, s. 396; Altar, “Atatürk ve Müzik Reformları II”, BTTD, S. 42,
Temmuz 2000, s. 12.
768 Ataman, a.g.e., s. 8.