atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

ATATÜRK’ÜN SOSYAL VE KÜLTÜREL POLİTİKALARI 339
Bu arada 1934 yılında İstanbul Belediye Konservatuarı bünyesinde
Cemal Reşit Rey’in şefliğinde bir de yaylı orkestra kurulmuştur.
1934’ten itibaren etkinlik gösteren yaylı orkestra 1944 yılında
İstanbul Şehir Orkestrası ‘na dönüşmüştür. Adı geçen orkestra bilindiği
üzere, 1972’de devlete geçip İstanbul Devlet Senfoni Orkestrası
adını almış olup, bugün de çalışmalarını başarıyla sürdürmektedir.
4. Ankara Devlet Konservatuarı
Ankara’da açılan Musiki Muallim Mektebi 1934 yılında önemli
bir değişim geçirir. Bu tarihte 1) Musiki Muallim Mektebi, 2) Riyaseticumhur
Filârmoni Orkestrası, 3) Temsil Şubesi olmak üzere okul
üç bölüm halinde varlığını sürdürmeye başlar. Bir süre bu şekilde
öğretime devam eden Musiki Muallim Mektebi’nden Haziran 1936
tarihinde ilk olarak Riyaseticumhur Filârmoni Orkestrası kopar. Buna
mukabil 1936-37 öğretim yılında yine Musiki Muallim Mektebi
bünyesinde bir “Milli Musiki ve Temsil Akademisi” oluşturulur. Ancak
yeterli görülmeyen bu akademi yerine 6 Mayıs 1936 tarihinde
kabul edilen bir yasayla Ankara Konservatuarı kurulur.
Böyle önemli bir gelişmeyi ilk açıklayan ise Atatürk’tür. 1936
yılı TBMM açış konuşmasında Atatürk herkese konuyla ilgili müjdeyi
vermiş ve bir konservatuar ile Temsil Akademisi’nin kurulmakta
olduğunu söylemiştir. Atatürk bu konuşmasında “Güzel Sanatlara
da alakanızı yeniden canlandırmak isterim. Ankara’da bir Konservatuar
ve Temsil Akademisi kurulmakta olmasını zikretmek benim
için bir hazdır. Güzel sanatların her şubesi için, Kamutay’ın göstereceği
alaka ve emek milletin insani ve medeni hayatı ve çalışkanlık
veriminin artması için çok tesirlidir” diyerek, ardından da Türk Dil
ve Tarih Kurumunun çalışmalarından bahsetmiştir 743 .
C. M. Altar’a göre, Ankara Devlet Konservatuarı’nın (ADK) kurulması
Atatürk’ün en büyük kültür inkılâplarından biridir. Nitekim
Atatürk okulun açılmasına bizzat katkıda bulunmuş, hatta iki yıllık
çalışmasıyla da yakından ilgilenmiştir. Bu dönemde çalışmalarıyla
743 1 Kasım 1936’da TBMM’nin Beşinci Dönem İkinci Toplantı Yılını açış konuşması,
ASD, C. I, s. 405.