atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

ATATÜRK’ÜN SOSYAL VE KÜLTÜREL POLİTİKALARI 333
kısmını oluşturan Türk Müziği bölümünde ise yine çok önemli ve
değerli isimler görev yapmışlardır. Rauf Yekta 727 , Hüseyin Sadettin
Arel 728 , Zekâizade Hafız Ahmet Irsoy, İsmail Hakkı Bey, Tamburi
Faize Ergin, Kemani Reşad Erer, Tamburi Dürri Turan, Udi Sedat
Öztoprak, Mesut Cemil Beyler de Türk Müziği bölümlerinde dersler
vermişlerdir 729 .
Okul, iki ayda bir yayımlanan Darülelhan Mecmuası adıyla bir
de dergi çıkarmıştır. 1924 ve 1925’te ancak 7 sayı yayımlanabilen
dergide Rauf Yekta’nın önemli yazıları yer almıştır. Dergide ayrıca
fasiküller halinde Türk Müziği Klasikleri, derlemeler, halk ezgilerinin
notaları da yayımlanmıştır 730 . Bundan sonraki süreçte Darülelhan’da
radikal bir değişime gidilmiştir. Okul, Maarif Vekâleti’nin 9 Aralık
1926 ve 22 Ocak 1927 günlü aldığı kararlar neticesinde İstanbul
Belediyesine bağlanarak adı İstanbul Belediye Konservatuarı’na
çevrilmiştir. Darülelhan, Cumhuriyetin Osmanlıdan devraldığı güçlü
müzik kurumlarından biri olarak önemli bir yere sahiptir. Okul
tamamen yeni zihniyetin, anlayışın etkisiyle yapılanmış ve çalışmalarında
daha çok Batı müziğine ağırlık verilmiştir.
Aynı günlerde Cumhuriyet yönetimi Türk musikisine karşı radikal
bir adım atmıştır. Dönemin Maarif Vekili Mustafa Necati Beyin
bir emriyle Darülelhan’daki Türk musikisi bölümü kapatılmış,
“katıyyen talim ve tedris mahiyetinde olmamak” şartı ile yalnızca
ders olmayan günlerde Türk müziği enstrümanlarının konservatuarda
çalınmasına ve “Türk Musikisi Eserleri Tasnif Heyeti”nin kurulmasına
izin verilmiştir. Tasnif Heyetinin görevi “mahûzâtı tespit
etmek” olarak belirlenmiş ve bu tespit işinde heyet dini eserleri de
takdim etmekle vazifelendirilmiştir. Tasnif Heyetinin ilk azaları,
Zekâizade Ahmet Bey, İsmail Hakkı Bey ve Rauf Yekta Bey iken,
İsmail Hakkı Beyin vefatı üzerine yerine Ali Rıfat Bey getirilmiştir.
727 Rauf Yekta Bey (1871-1935) ilk Türk Musikisi araştırmacısı olma vasfını üzerinde
taşıyan ünlü bir müzik adamıdır. Çok sayıda esere imza atmıştır. Ayrıntılı
bilgi için bk. Yılmaz Öztuna, “Rauf Yekta Bey”, Türk Musikisi Ansiklopedisi,
MEB, İstanbul 1969, s. 169-171.
728 Ayrıntılı bilgi için bk. Öztuna, a.g.e., s. 45-61.
729 Tura, a.g.m., s. 1512.
730 Oransay, “Cumhuriyetin İlk Elli Yılında Geleneksel Sanat Musikimiz”, s.
1506.