atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

ATATÜRK’ÜN SOSYAL VE KÜLTÜREL POLİTİKALARI 329
Bunun haricinde Hindemith’in isteği üzerine ülkeye yabancı
uzmanların getirtilmesi gündeme gelmiştir. Sonraki günlerde de
Hindemith’in talebi ve tavsiyesi üzerine özellikle kendisininin seçtiği
ünlü yabancı uzmanlar Türkiye’ye gelmeye başlamıştır 714 . Onun
seçtiği uzmanlar arasında ilk gelenler Prof. Lohmann, Frl. Pereus 715 ,
Dr. Ernst Praetorius (Kasım 1935) ile Carl Ebert ve tromboncu Leithoff
716 gibi isimlerdir.
1935-37 arası Ankara’ya dört kez gelen Hindemith (toplam beş
aylık bir çalışma) yaptığı çalışmalarla ilgili öneri ve raporlarını üç
kitap halinde devlete sunmuştur. Bunun yanında “devletçe uygun görülen
uygulamaları gerçekleştirecek yirmi kadar yabancı uzman ile
kurumlar için gerekli olan araç ve gereçleri” de seçmiştir 717 . Paul
Hindemith, beş bölümden oluşan birinci raporunda 718 genel tasarım
ve önerilere yer vermiştir . Raporda özellikle Musiki Muallim Mektebinde
uygulanan eğitimin yetersizliğinden ve yanlışlardan, öğrenciye
Türk Halk Müziği’nin dağarcığından oluşan parça ve ezgilerin
gösterilmesinin yerinde olacağından ve devletin öğrencilere yönelik
bir halk şarkıları kitabı yayımlaması 719 gereğinden bahsetmiştir.
Hindemith’in gözlemlerinden, 1935’te Ankara’daki musikinin
son derece sağlıksız bir gelişme gösterdiği, İstanbul Belediye
Konservatuarı’nın “halkın musiki eğitimi için hiçbir çaba göstermeyen
eskimiş Avrupa Konservatuarları örnek alınarak kurulmuş” olduğu
yolunda bilgiler öğreniyoruz. Yine Hindemith’e göre, çok sesli
müzik eğitimi 720 için kesinlikle halkın ezgilerinden yola çıkılmalı ve
714 Ek 15: Hindemith’in önerisiyle Türkiye’ye gelen yabancı uzmanlar.
715 Lohmann ve Pereus’un göreve atanmaları hakkında bk. Tan, 5 Kasım1935, s.
3.
716 Oransay, Atatürk ile Küğ, s. 123; Gedikli, a.g.t., s. 40.
717 Hindemith’in Mavi Kitap adlı birinci kitabı ile Sarı Kitap isimli ikinci kitabı
Türkçeye çevrilmiş, ancak yayımlanmamıştır. Üçüncü bir kitaptan ise 1983
yılında Ankara’da yapılan “Paul Hindemith Semineri” esnasında haberdar olunabilmiştir
(Gedikli, a.g.t., s. 39-40).
718 Hindemith, bu raporda, Türk Sanat Müziğinin Biçimlendirilmesi, Orkestra,
Müzik Yüksekokulu, Kamusal Müzik Yaşamı vs. bölümlere yer vermiştir.
719 Gedikli, a.g.t., s. 41.
720 Halkın çok sesli müziğe alışması için, en küçük yerleşim biriminde dahi korolar
kurulması istenmiştir. Bu bağlamda özellikle Halkevlerinde yoğun bir
çalışma görüyoruz. 1932-50 yılları arasında birçok Halkevinde korolor ku-