atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

310
SEDA BAYINDIR ULUSKAN
etmiştir. Gökalp’in ve arkadaşlarının tesiriyle, halka ait olan herşey
milli, seçkinlerin getirdiği kültür de yabancı olarak tanıtılmıştır.
Öyle ki, artık herşey bu açıdan değerlendirilmeye çalışılmıştır. Saz-
Türk, Tambur-Bizans; Yunus-Türk, Mevlana-Acem gibi. Zamanla
bu ayrım etkisini müzikte daha çok göstermiştir. Bu ayrımı yapanlar,
Klasik Türk Müziğini Bizans kaynaklı yani Türk’e ait olmayan
bir müzik olarak ele almışlardır. Gökalp’e göre ise çok sesli müzik
tamamen medeniyet meselesinden ötürü gündeme getirilmiştir. Dolayısıyla
bizim kültürümüze değil medeniyetimize dahil olduğu için,
medeniyet değiştirirken onu bırakıp yeni benimsediğimiz medeniyetin
müziğini almamız gerekmektedir. İşte sırf bu anlayış yüzünden
bir dönem Klasik Türk Müziği devletin kültür politikası içinden çıkarılmakla
kalmamış, eğitimden hatta radyolardan dahi kaldırılarak
onun yerine Batı müziği getirilmiştir 654 .
Aslında her ulusun bir güzellik anlayışı, bir ulusal beğenisi vardır.
Doğal olarak her ulusun bu ulusal beğenisi farklılıklar da arz
etmektedir. Ulusların bu beğenilerini bulmaları, keşfetmeleri için de
kesinlikle halka doğru gitmeleri ve estetik eğitim görmelerinde fayda
vardır 655 . Dolayısıyla Batı müziği ve tekniği ile Türk müziği farklılıklar
gösterecektir. Her müzik kendi milletinin öz benliğini yaşatacak
ve sergileyecektir. Mühim olan ulusların kendi benliklerinden
ödün vermeden, moderni ve evrenseli yakalayabilmeleridir. Bunun
için yeni teknikler denenmesi gerekiyorsa denenmeli, halkın estetik
eğitimi ise asla ihmal edilmemelidir.
4. İlk Müzik Kongresinin Toplanması
Müzikte çağdaş adımlar atabilmek için girişilen ilk teşebbüs,
1924 yılında Meclise getirilen “Musiki ve Temsil Akademisi
Yasası”dır. Ancak Atatürk’ün yeterli bulmadığı bu yasa, bir süre
sonra yürürlükten kaldırılmıştır. Ünlü müzik araştırmacısı Cevat
Memduh Altar’ın656 aktardıklarına bakılırsa, Atatürk gerekli dene-
654 Güngör, a.g.e., s. 112.
655 Gökalp, a.g.e., s. 129.
656 C. M. Altar müzik araştırmacısıdır. Leipzig’de müzik ve sanat tarihi öğretimi
görür. Ankara’daki konservatuarın kurulmasında katkılarda bulunur. Bir dönem
Güzel Sanatlar Umum Müdürlüğü de yapar.