atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

ATATÜRK’ÜN SOSYAL VE KÜLTÜREL POLİTİKALARI 309
lerinde milli musikinin nasıl doğduğunu anlatmıştır. Ona göre milli
musiki XIX. yüzyılda uyanmaya başlamış ve ortaya çıkmasına neden
olan kişi de “musikide milliyetin alemdarı olan” dünyaca ünlü
artist Liszt olmuştur. Selim Sırrı’ya göre yapılması gereken ilk iş,
Batı müziği ritmine alışmak, ama diğer taraftan da uluslararası müzik
tekniğini öğrenerek, benimseyerek kendi öz, milli müziğimizi
oluşturmak olmalıdır 652 . Zaten Atatürk’ün de üzerinde ağırlıklı olarak
durduğu nokta, musikinin milli olması gerektiğidir. Hatta sırf bu
konuya açıklık getirmek için Atatürk 4 Ocak 1938 akşamı görüşlerini
Isparta milletvekili Kemal Turan Ünal’a yazdırmış, Ünal da
bunu Ulus gazetesinin 8 Ocak 1938 Cumartesi günlü 5907 sayısında
“Türk Musikisi: Fasıl Musikisi Milli Musiki Olmadı ve Değildir”
başlığı ile yayımlamıştır. Bunu 10 Kasım 1939 tarihinde yine Ulus
gazetesi’nde çıkan “Musikiye Ait Bir Notu” başlıklı bir yazı daha
takip etmiştir (bir önceki yazınını öyküsü mahiyetindedir). Ünal bu
yazısında da, uzun uzun eski musikiden, garp musikisinden, batı müzik
tekniğinden, fasıl musikisi ile halk musikisinden ve aralarındaki
farktan, bizi modern musikiye asıl halk müziğinin götüreceğinden
bahsetmiştir 653 .
Milli müziği oluşturma kapsamında karşılaşılan en büyük problem
ise Klasik Türk Müziği ile Çok sesli Batı Müziğinin karşı karşıya
getirilmesidir. Zaten döneme damgasını vuran asıl konu da budur.
Nitekim Atatürk de belirlenen hedef doğrultusunda yani Batı müziğinin
benimsenmesi yolunda çalışmış ve herkesi de buna teşvik
652 Selim Sırrı Tarcan, “Milli Musiki Nasıl Doğdu?”, Ülkü, C. V, S. 27, Mayıs
1935, s. 200-205. O döneme hâkim olan bu görüşe, günümüzde Yalçın Tura,
milli musikimizi batı tekniğiyle işlemenin temel bir yanlış olduğu görüşünü
savunarak karşı çıkmaktadır. Çünkü “Batı tekniği, milli musikiye taban tabana
zıt bir tarzın tekniğidir. Bu teknikle işlenen milli öz, karakterini, hususiyetini,
benliğini” de kaybedecektir. Peki o zaman ne yapılmalıdır? Tura’ya göre, milli
özü batı tekniği ile işleme yerine, Batı’nın giriştiği yeni yolları denemeye
çalışmak en doğrusu olacaktır. Örneğin bizde özellikle son dönemde, Cumhuriyetin
ikinci ve üçüncü kuşak batı tarzı bestecileri diyebileceğimiz İlhan
Usmanbaş, Bülent Arel, İlhan Mimaroğlu gibi kişiler bu yeni tarzı denemektedirler
(Yalçın Tura, “Cumhuriyet Döneminde Türk Musikisi”, CDTA, C. VI,
s. 1514).
653 Gedikli, a.g.t., s. 11-15.