atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

ATATÜRK’ÜN SOSYAL VE KÜLTÜREL POLİTİKALARI 299
lan bu temeller de ilk meyvelerini Cumhuriyet ile birlikte vermeye
başlamıştır. Bu değişim sürecinde yetişen Atatürk doğal olarak bu
gelişmelerden fazlasıyla etkilenmiştir. Tek farkla ki, O bütün bunları
daha cesur, daha radikal kararlarla ve programlı bir şekilde biraz daha
ileriye götürmeye çalışarak yapmıştır.
II. CUMHURİYET DÖNEMİ VE MÜZİK
A. Atatürk’ün Müzik Anlayışı
1. Atatürk ve Müzik
Cumhuriyetin ilânından sonra siyasal gelişmelerin yanı sıra kültürel
faaliyetlerle de yakından ilgilenilmiş ve önemli değişimlere
imza atılmıştır. Atatürk bu süreçte gittiği her yerde, yaptığı hemen
her konuşmada Türk sanatından ve sanatın milletin hayatındaki öneminden
bahsetmeye çalışmıştır. Sanatın her dalıyla yakından ilgilendiğini
gördüğümüz Atatürk özelllikle müzik için yoğun mesai harcamıştır.
1930’lu yıllara damgasını vuracak olan Musiki İnkılâbı’nın
en büyük hedefi ise bu noktada Klasik Türk Müziğinin evrensel boyutlarda
bir müzik türü haline gelebilmesi ile çok sesli müziğin Türk
halkına benimsetilmeye çalışılması olarak belirlenmiştir.
Aslında bir asker ve bir devlet başkanı olarak Atatürk’ün müzik
sanatına olan ilgisi gençlik yıllarına dayanmaktadır. Atatürk daha
Sofya’da ataşemiliter iken, oradaki bir operada Carmen’i izleme
fırsatı bulmuş ve bunun yarattığı etki ve hayranlık ile de yanındaki
arkadaşı Şakir Zümre’ye “..Biz Bulgarları çoban bilirdik. Bak, biz
farkına varmadan , onlar nasıl ilerlemişler, balesi Bulgar, şefleri
Bulgar... Biz, bu uygarlık düzeyine ulaşamazsak, bize yaşam hakkı
yok....” 628 demiştir. Kısacası Bulgarların sanatta gelmiş oldukları
nokta onu çok etkilemiş ve bu alanda harekete geçilmesinde ateşleyici
rol oynamıştır.
628 Perihan Çambel, “Atatürk, Evrim, Devrim ve Müzik”, IX. Türk Tarih Kongresi,
21-25 Eylül 1981, Kongreye Sunulan Bildiriler, C. III, TTK, Ankara
1989, s. 1846.