01.05.2013 Views

atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

ATATÜRK’ÜN SOSYAL VE KÜLTÜREL POLİTİKALARI 297<br />

olmuştur. Abdülhamid döneminde ilân edilen Meşrutiyet, sadece siyasi<br />

<strong>ve</strong> <strong>sosyal</strong> alanda değil, sanatta bilhassa müzikde bir değişim<br />

yaratmıştır. Bekir Aksoy’un deyimiyle “kafes hayatı” 625 sona eren<br />

müzik, bu dönemde mekân değiştirmeye başlamış yani saraydan<br />

konser salonlarına taşınmış <strong>ve</strong> en önemlisi de gramafonlar, fonograflar<br />

vasıtasıyla halkın kulağına ulaşmaya başlamıştır. Kısacası meşrutiyet<br />

dönemi sadece insanlara değil sanata, musikiye de bir özgürlük<br />

getirmiş <strong>ve</strong> böylece müzik evlerdeki yerini almıştır.<br />

Geçen süre zarfında müzik sanatının gelişmesi <strong>ve</strong> yaygınlaşmasında<br />

rol oynayan bazı müzik kurumları da açılmıştır. Osmanlı dönemine<br />

damgasını vuran bu kurumlar, Mehterhane, Muzıka-yı Hümayun,<br />

Muzıka Mektebi, Darülelhan ile çeşitli müzik dernekleridir.<br />

Kendine has bir kadrosu <strong>ve</strong> sazı olan Mehter, Selçuklular ile başlayıp<br />

Osman Bey ile devam eden bir geleneğin sonucu olarak ortaya<br />

çıkmıştır. Zamanla Türk askeri müziğinin adı olan Mehter, Sultan<br />

Mahmud döneminde Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılmasıyla birlikte yerini<br />

Muzıka-yı Hümayun <strong>ve</strong> bando takımına bırakmıştır. Uzun süren<br />

sessizlik <strong>ve</strong> kendi haline terkedilmişliğin ardından 1911 yılında tekrar<br />

canlanan Mehter, yeni bir düzenleme ile yeniden teşkilândırılmış<br />

<strong>ve</strong> Kurtuluş Savaşı <strong>ve</strong> sonra da Cumhuriyet döneminde varlığını<br />

sürdürmeyi başarmıştır 626 . Mehter müziği, aynı zamanda Türk müziğinin<br />

Avrupa müziğine girmesine neden olmuştur. Hatta batılı bestecilerin<br />

eserlerinde bu müziğin esintilerinin yer alması tüm dünyada<br />

yankı uyandırmıştır. Gluck, Haydn, Mozart, Beetho<strong>ve</strong>n gibi ünlü<br />

bestecilerin eserlerinde yer almaya başlayan mehter müziği, böylece<br />

dönemin müzisyenlerine de ilham kaynağı olmayı başarmıştır.<br />

Yine batılı bir anlayışla kurulan <strong>ve</strong> askeri saray bandosu <strong>ve</strong> bu<br />

bandoya müzikçi yetiştiren kurumun adı olan Muzıka-yı Hümayun<br />

da, niteliği, çalışmaları ile Türkiye’de batı tarzı eğitim <strong>ve</strong> öğretim<br />

<strong>ve</strong>ren belki de ilk konservatuar sayılabilecek bir özelliğe sahiptir 627 .<br />

Osmanlı döneminde gelişerek çalışmalarına devam eden Muzıka-yı<br />

Hümayun, Cumhuriyet döneminde Cumhurbaşkanlığına bağlanarak<br />

625 Aksoy, a.g.m., s. 1233.<br />

626 Ayrıntılı bilgi için bk. T. Nejat Eralp, “Osmanlı’da Mehter”‘, Yeni Türkiye<br />

Dergisi, S. 34, Temmuz-Ağustos 2000, s. 575-583.<br />

627 Muzıka-yı Hümayun için bk. Aksoy, a.g.m., s. 1216-1217.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!