atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
MÜZİK İNKILÂBI
I. CUMHURİYET ÖNCESİ MÜZİK SANATINA
GENEL BİR BAKIŞ
Çok eski bir geçmişe sahip olan nağme sanatı, Batıda özellikle
de eski Yunanda nota sisteminin oluşturulması, önemli kuramsal düşüncelerin
ortaya çıkması, ilk nazarî eserlerin yazılması, ilk ücretli
konserlerin verilmeye başlanması gibi ilklere imza atarak gelişme
göstermiştir. Bundan sonra da her geçen yüzyılda gelişimini devam
ettirerek günümüze kadar kadar gelmiştir. Geçen zaman zarfında
batılılar kadar Türkler de müzik sanatı ile yakından ilgilenmişler,
hem sanatın gelişmesi için çalışmışlar hem de önemli katkılarda
bulunmuşlardır. Farabi’nin Kitabu’l musikiyü’l-kebir’inden, Meragalı
Abdülkadir’in Câmiü’l-elhan’ına, Polonya asıllı Ali Ufkî’nin
Mecmua-i Saz ü Söz’ünden Dimitri Kantemir’in Historia Incrementorum
atque Decrementorum Aulae Othomanicae (Osmanlı
İmparatorluğu’nun Yükseliş ve Çöküş Tarihi) isimli eserine kadar
pek çok isim Türk müziğinin kuralları, makamları, usulleri üzerinde
durmuş 619 ve Türklerde müziğin önem kazanmasında ve onun bir bilim
dalı olarak görülmesinde rol oynamışlardır.
Müziğin gelişip korunmasında ve değerli sanatçıların yetişip
kıymetli eserler vermelerinde hükümdar sarayları önemli birer kültür
merkezi olarak karşımıza çıkmaktadır. Nitekim Osmanlı Devleti’nde
de sanatı ve sanatçıyı destekleyen en önemli unsurlardan biri saraydır.
Müziğe büyük önem veren Osmanlı sultanları, bazı müzisyen-
619 Şerafettin Turan, Türk Kültür Tarihi, Bilgi Yayınevi, İstanbul 2000, s. 291-
292.