atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

288
SEDA BAYINDIR ULUSKAN
alınmış ve hatta yapılan incelemelerde Türklerin “A kan grubunu
Avrupa’ya götüren ana kök olduğu” gibi bazı tespitlerde bulunulmuştur.
Kansu, Ülkü dergisinde yayımlanan makalelerinde de ırklar
üzerinde durmuş ve ırk konusuna biyolojik açıdan yaklaşarak bazı
incelemelerde bulunmuştur 610 .
Türkiye’de 1930 ortalarında yapılan bu ilginç bilimsel çalışmaları,
1935-37 yılları arasında Cenevre’de Doktora eğitimini tamamlayan
Afet İnan’ın 1937 yılında toplam 64.000 birey üzerinde yaptığı
antropometri çalışması izlemiştir. Şöyle ki; Türk ırkı hakkındaki
bu bilimsel çalışma, 1936 yılında ülkede büyük bir antropometrik
anket yapmak isteğini Atatürk’e açan Afet İnan’ın talebinin uygun
görülmesi üzerine başlamıştır. İnan burada TTK’nun 1931 tarihli çalışma
programında yer alan, “kurumun vazifelerinden birisi de ırki
karakterlerin analizidir” hükmünden yola çıkmış ve adı geçen çalışmasını
gerçekleştirmiştir. Öncelikle Türkiye on bölgeye ayrılmış, on
ekip için İsviçre’den 10 takım ölçü aletleri getirtilmiş ve çalışmayı
yürütecek ekiplere de, çalışma metotları hakkında Prof. Kansu tarafından
10-19 Haziran 1937 günleri arasında bir kurs verilmiştir.
19 Haziran 1937’den 31 Aralık 1937’ye kadar süren ölçümler sonucunda
toplam 64.000 kişinin antropometrik incelemeleri yapılmıştır.
Yalnız toplanan 64.000 fişten 4000 kadarı bozuk ve yanlış yazıldığı
için çıkartılmış, inceleme geri kalan 59.728 tanesi üzerinden yürütülmüştür.
Toplanan anket fişleri sonra düzenlenmek üzere İstatistik
Genel Müdürlüğü’ne verilmiştir. Elde edilen veriler cetveller halinde
düzenlenerek İnan’a teslim edilmiştir. İnan, yaptığı bu ilginç çalışma
sonunda erkeklerin %76.6’sının kadınların da %77.7’sinin Dinarik
ve Alpinlerin ortak simgesi olan brekisefal kategoride bulunduğunu,
en belirgin brakisefallerin ise daha çok Orta ve Kuzey Anadolu’da
gruplaşmış olduğunu tespit etmiştir. Sonuçta, milletlerarası listelerde
Türk ırkı hakkında yapılması gereken teşhisi de koyarak çalışmasını
noktalamıştır 611 . Yapılan bu çalışma ile aslında Türk milletinin ilmi
metotlar vasıtasıyla antropoloji aleminde yeri tespit edilmeye çalışılmış,
böylelikle dünyada uluslararası antropometri listelerinde Türklerin
gerçek yerinin tayin edilmesi söz konusu olmuştur. İnan’a göre
610 Kansu, “Irk ve Millet”, Ülkü, C. XIV, S. 84, Şubat 1940, s. 496-498.
611 İnan, a.g.e., s. 68-79, 180.