atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

278
SEDA BAYINDIR ULUSKAN
dan Remzi Oğuz Arık ile Hamit Zübeyir Koşay, 1935-36 döneminde
Alacahöyük ve Ahlatlıbel kazılarını başlatmışlar ve Doğu kültürüne
ait çok önemli eserler bulmuşlardır. Yine Trakya’da çalışmalarına
devam eden Arif Müfit de 1936-38 yılları arasında eşsiz eserler ortaya
çıkarmıştır. Hatta 1937 yılında Trakya’daki askeri manevralardan
dönen Atatürk, Lüleburgaz’da devam eden bu kazıyı ziyaret
etmek istemiş, ancak önemli bir iş yüzünden kazıya uğrayamadan
İstanbul’a dönmek zorunda kalmıştır. Fakat iki gün sonra başta Afet
İnan, Genel Müfettiş Kâzım Dirik, Cevat Abbas olmak üzere askeri
ve sivil kişilerden oluşan bir grup bölgeye giderek kazıyı ziyaret
etmişler ve notlar almışlardır 583 . Görüldüğü gibi Atatürk bu kazıyı
sadece yaptırmakla kalmamış, elde edilen sonucu görebilmek için
yapılan işleri takip etmeye de özen göstermiştir.
Kazı bittikten sonra bulunan eserler İstanbul’a nakledilerek Dolmabahçe
Sarayı’nda teşhir edilmiştir. Bunun üzerine Atatürk yapılan
çalışmalardan duyduğu memnuniyeti 1937 yılında Meclisin açılış
toplantısında dile getirmiş ve şunları söylemiştir: “Tarih Kurumu;
yaptığı kongre, kurduğu sergi, yurt içindeki hafirler, ortaya çıkardığı
eserlerle, şimdiden bütün ilim dünyasına kültürel vazifesini ifaya
başlamış bulunuyor” 584 . Trakya’dan getirilen bu eserlerin bir başka
özelliği de Atatürk’ün gördüğü son arkeolojik eserler olmasıdır.
Şöyle ki, Atatürk hasta yatağında iken bu eserleri görmek istediğini
söylemiş, bunun üzerine eserlerin arasından seçilen yüzüklü miğfer,
gümüş kupalar ve altın yüzükler acele olarak Müze laboratuvarında
temizlenerek saraya gönderilmiştir. Bundan sonrasını Afet İnan
şöyle anlatmaktadır: “Hafriyat işleri Onun teşvik ve himayesiyle başarılıyordu.
Hasta yatağında dahi, Türk Tarih Kurumunun işleriyle
alâkadar olmaktan zevk duyardı. Birgün Trakya höyüklerinde son
çıkan eserlerden bahsetmiştim, o kadar alâkadar oldu ki, ‘o çıkan
eserlerden bana getir göreyim’ diye arzu gösterdi. Birkaç parça eşyayı
müzeden alarak Saraya getirdim. Bay Fethi Okyarla görüşüyordu.
Eşyaları istedi, hepsini birer birer gördü. ‘Devam ediniz, memleke-
583 Mansel, a.g.m., s. 11-12.
584 1 Kasım 1937 tarihli Beşinci Dönem Üçüncü Toplanma Yılını Açış Konuşması,
ASD, C. I, s. 420.