atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

ATATÜRK’ÜN SOSYAL VE KÜLTÜREL POLİTİKALARI 277
bazı öneriler de getirmiştir. Dünyaca ünlü iki konsülün toplandığı İznik
şehrinde ve Bergama’da Almanlar tarafından başlatılan kazılara
büyük ilgi göstermiş, kalabalık heyetlerle giderek yerinde incelemeler
yapmıştır. Yine Atatürk’ün Prof. Von Der Osten başkanlığında
yürütülen Ahlatlıbel kazısına da katılarak, kazı hakkında geniş bilgi
aldığı bilinmektedir 579 .
1935 ve 1936 yılları arkeolojiye ve yapılan kazı çalışmalarına
verilen önem açısından bir dönüm noktasıdır 580 . Atatürk meclis açış
konuşmalarında vekillere bilgi verirken, kültür bahsinde bu konuya
da yer ayırmaya başlamıştır. 1936 yılında Meclisin Beşinci Dönem
İkinci Toplanma yılını açarken yaptığı konuşmada, “Türk Tarih
Kurumu’nun Alacahöyük’te yaptığı kazılar neticesinde, meydana
çıkardığı, beş bin beş yüz senelik maddi Türk tarih belgeleri, cihan
kültür tarihini yeni baştan tetkik ve tamik ettirecek mahiyettedir” 581
diyerek, bundan duyduğu memnuniyeti dile getirmiştir. 1936 yılının
önemli bir özelliği de, başlatılan seferberlik kapsamında halkın bu
konuda bilinçlendirilmesi ve eski eserlerin korunmaya çalışılmasıdır.
Öyle ki, TTK tarafından eski eserlerin korunmasına yönelik vatandaşlar
için bir beyanname hazırlatılarak neşredilmiştir. Bu beyannamede,
TTK’nun tarih araştırmalarının milletimizin başka milletlere
kültür önderliği ettiğini ispat eden eski eserlere dayandığından bahsedilmiştir.
Ayrıca eski eser bulan vatandaşların da hemen müzelere
ya da Hükümete haber vermesi ve eserlerin gelişi güzel topraktan
çıkarılmaması istenmiştir 582 .
Bu süreçte Türk arkeologlar da zamanla çeşitli yerlerdeki kazılarda
kendilerini göstermeye başlamışlardır. Ünlü arkeologlarımız-
verilir (Son Posta, 10 Aralık 1933, s. 4). Atatürk 13 Nisan 1934 günü de gittiği
Bergama’da kazı alanlarını gezmiş ve eski eserleri incelemiştir (Son Posta, 14
Nisan 1934, s. 3).
579 Çığ, a.g.m., s. 626.
580 1935 ve sonrasında Alacahöyük, Yazılıkaya, Kusura Köyü, Bergama, Trakya,
Boğazköy, Duatepe, Truva vs. kazıları ve yapılan çalışmalar hakkında bk.
“Arkeoloji Haberleri”, Ülkü, C. VIII, S. 43, Eylül 1936, s. 73-76; “Arkeoloji
Haberleri”, Ülkü, C. VIII, S. 47, Ocak 1937, s. 407-408.
581 1 Kasım 1936’de Beşinci Dönem İkinci Toplanma Yılını açarken yapılan konuşma,
ASD, C. I, s. 406.
582 Son Posta, 10 Ocak 1936, s. 2.