atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

276
SEDA BAYINDIR ULUSKAN
inde 573 kazı çalışmalarını Hükümetin verdiği onay ve izin çerçevesinde
devam etmişlerdir. Yabancı uzmanlar haricinde 1936 yılında
Türk arkeologlardan Arif Müfit Mansel de Trakya’da Lüleburgaz ve
Alpullu bölgelerinde kazı çalışmasına başlamış ve çıkardığı eserleri
İstanbul’a getirmiştir 574 . 1938 yılı boyunca Arif Müfid’in kazı çalışmaları
devam etmiştir 575 .
Yabancı arkeoloji uzmanlarının yürüttükleri kazı çalışmalarının
yanı sıra, Türkiye’deki arkeoloji çalışmalarını ve müzelerini yakından
incelemek için gelen uzmanlar da olmuştur. Örneğin, daha
1930 yılında Kudüs Fransız Arkeoloji Enstitüsü müdürü, İstanbul’da
Türkiyat Enstitüsü’nde incelemeler yapmak üzere İstanbul’a gelmiş
ve başta Fuat Köprülü olmak üzere Darülfünun hocaları ile görüşmüştür
576 . 1931 yılında ise Amerika Pansilvanya Üniversitesi hocalarından
Mr. Kordon, İstanbul Yakın Şark Müzesi’ndeki Sami lisanlarla
yazılı eserler ve kitabeler üzerinde incelemeler yapmak üzere
İstanbul’a gelmiş ve çalışmalarına başlamıştır 577 .
Çalışmaların sürdüğü bu günlerde Atatürk, gittiği hemen her
yerde eski eserleri ve müzeleri mutlaka gezmiş, onlar hakkında yapılması
gerekenleri gerçekleştirmeye çalışmıştır. Örneğin Antalya
Aspendos Tiyatrosu’nun restore edilerek aynı amaçla kullanılmasını
istemiştir ki bu gerçekten o tarih itibarıyla olağanüstü bir fikir ve
girişimdir. Nitekim bugün Aspendos Tiyatrosu, Atatürk’ün öncülüğü
sayesinde kazanılmış, hem Türk hem de dünya arkeologlarını,
sanatçılarını ve halklarını memnun eden bu çaba sayesinde burası
pek çok sanat aktivitesine sahne olmaya başlamıştır. Bununla birlikte
Gazi, Bergama 578 ve İznik gibi yerlerde kazı yapılması konusunda
573 BCA, 030.18.01.02/ 68.72.9.
574 Son Posta, 8 Temmuz 1937, s. 1; 9 Eylül 1938, s. 3.
575 Trakya kazısında bulunan eserler ve çalışmalar hakkında ayrıntılı bilgi için bk.
Arif Müfid Mansel, “Trakya Kazıları”, Türkiyemiz, 50. Yıl Özel Sayısı, Yıl.
4, S. 11, Ekim 1973, s.9-13.
576 Son Posta, 12 Kasım 1930, s. 3.
577 Son Posta, 2 Eylül 1931, s. 2.
578 Gazi’nin teşviki ile 1933 yılı sonunda Bergama’da bir müze binası yaptırılır.
Eski eserleri ile dünyada ün kazanmış Bergama’da bu sayede yüzlerce eski
eserin teşhir edilmesi sağlanmış olur. Atatürk Bergama’da bir de ilim evi kurulmasını
ister. Gazetenin haberine göre, bu 30 bin liralık bir projedir. Nitekim
hemen harekete geçilir ve temel atılması için ilk etapta 3000 liralık bir tahsisat