atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

ATATÜRK’ÜN SOSYAL VE KÜLTÜREL POLİTİKALARI 271
girişmiştir. Bu tam anlamıyla bir kültür değiştirme hareketi olmuş ve
tamamen yukarıdan aşağıya doğru bir seyir takip etmiştir. Ölünceye
kadar hiç taviz vermediği iki esas konu olan dil ve tarih meselelerinde
özel politikalar üretmiş, mensup olduğu milletinin kimliğini tespit
etmeye çalışmıştır. Ancak bunu yaparken Atatürk hiçbir zaman
yeni bir ırk yaratma ya da ırkçılık yapma gibi bir hayalin peşinde
koşmamıştır. Fakat buna rağmen zaman zaman tarih tezinin ırkçılıkla
alâkası olup olmadığı nevinden düşünceler gündeme getirilmiştir.
Oysa ki Atatürk, gerek yurt içindeki politikaları ve gerekse dünya
çapında sergilediği barışçı tutum ile ki, 1934 tarihli Balkan Antantı
örnek verilebilir, bunun aksini çoktan ispatlayan bir devlet adamıdır.
Atatürk, tarih görüşü ile hem Türklerin kendilerine hem de dünyanın
Türklere karşı olan bakış açılarını değiştirmiştir. En önemlisi de bu
dönemde meydana gelen gelişmeler, modern anlamda bir tarih yazıcılığının
ve bilimsel araştırma ortamının doğmasını sağlamıştır.
F. Tarih Tezi Kapsamında Arkeoloji ve Antropoloji
Çalışmaları
Cumhuriyet dönemi, tarih araştırmalarının başında gelen arkeoloji
ve antropoloji çalışmalarının hızlandığı, bu alanlardaki bilimsel
çalışmaların ve örgütlenmenin temellerinin atıldığı bir dönemdir.
Atatürk, Türk medeniyetinin derinlemesine incelenmesi ve eski uygarlıkların
tanınması için arkeoloji ve antropolojiye önem vermiş,
büyük bir ileri görüşlülükle çalışmalarda öncü olmuştur. Aslında
eski eserlerle ilgilenme, bunların müzelerde sergilenmesi, kazılar
ve bunun gibi çabalar daha Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde
başlamıştır. XIX. yüzyılın ortalarından itibaren müze çalışmaları,
tarihi eserler ile ilgili mevzuat ve kazılar ilgilenilen konulardandır.
Örneğin 1869’da Âsar-ı Atika Nizamnamesi (Eski Eserler Tüzüğü)
yürürlüğe girmiş, 1882 yılında Topkapı Sarayı bahçesinde bugünkü
Arkeoloji Müzesi olan Müze-i Hümayun binası yaptırılmış ve bulunan
ilk koleksiyonlar burada sergilenmeye başlanmıştır. Eski eserler
tüzüğü birkaç kez değişikliğe uğramış, 1906 yılındaki değişiklik ile
de son şeklini almıştır. Bu tüzük taşınır taşınmaz tüm tarihi eserlerin
devlet malı olduğu hükmünü getirirken, eski eserlerin yurt dışına
çıkarılamayacağı kararı da ilk defa burada yer almıştır. Cumhuriyete