atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

ATATÜRK’ÜN SOSYAL VE KÜLTÜREL POLİTİKALARI 269
5. G. Monod, Tarihte Usul, Çev. Kâzım Şinası Dersan, İstanbul
1938 555 .
Yukarıda adı geçen metot kitapları Atatürk’ün isteği üzerine
Türkçeye tercüme ettirilmiştir. Böylelikle hem Türk tarihçilerin
bunlardan istifade etmesi sağlanmış hem de tarih çalışmalarındaki
metotsuzluk önlenmek istenmiştir.
Kurum ayrıca Türk Tarihinin Ana Hatları için bazı monografiler
hazırlamış, bu kapsamda ilk basılanlar da 1937 yılında Ord. Prof.
İsmail Hakkı Uzunçarşılı’nın Anadolu Beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu
Devletleri, Siyasi, İdari, Fikri, İktisadi Hayat ve İlmi ve
İçtimai Müesseseler, Halk ve Toprak isimli eserleri olmuştur. TTK
bu dizide toplam 31 eser yayımlamıştır 556 .
Türk Tarih Kurumu’nun yayımlamaya başladığı en önemli eserlerden
biri de, üç aylık periyotlar halinde çıkan Belleten adlı dergidir.
Ocak 1937’den itibaren çıkan dergi, tarih, arkeoloji ve antropoloji
çalışmalarına yer vermiştir. Derginin adını bizzat Atatürk koymuştur.
Şöyle ki, 1936 yılının son aylarında TTK’nun çıkaracağı bu dergi
için Afet İnan ile Uluğ İğdemir isim aramaya başlar, o sırada Atatürk
gelir ve “Bülten Nedir?” diye bir soru sorar. Bunun üzerine hemen
sözlükler getirilir. İtalyanca’da Bulletino kelimesi ve kökenleri araştırılmaya
başlanır. Böylelikle Latince’de Bulla sözüne gidilir. Sonra
Pekarsky’nin Yakut Dili Lugati’den Bulletin kelimesinin aslı aranır
ve Yakut dilinde buna benzer kelimeler çıkarılır. Neticede Bel, Belge,
Belli, Belletmek gibi kelimelerin ardından, mana ve fonotik olarak
Bulletin sözüne en yakın olan Belleten kelimesi bulunmuş olur 557 .
Böylelikle kurum bir yayın organına kavuşmuştur. Bütün amaç,
Türk araştırmacıların yayınlarını, çalışmalarını hem Türkiye’ye hem
de dünyaya tanıtmak olarak belirlenmiştir. Belleten’in bir özelliği
de, Atatürk’ün son gördüğü eser olmasıdır. Afet İnan’ın anlattığına
göre; Atatürk 15 Ekim 1938 günü TTK faaliyetleri hakkında bilgi
almak istemiş, Afet Hanım da bunun üzerine Belleten’in son nüs-
555 Cengiz Orhonlu, “Atatürk ve Tarih Görüşü”, Türk Kültürü, Yıl. 6, S. 61,
Kasım 1967, s. 30.
556 Çoker, a.g.e., s. 7.
557 U. İğdemir, “Atatürk ve Belleten”, Belleten, C. III, S. 10, Nisan 1939, s. 355-
356.