atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

ATATÜRK’ÜN SOSYAL VE KÜLTÜREL POLİTİKALARI 265
Kongre döneminde Türk Tarih Kurumu’nun programı da netleştirilmiş
ve program Atatürk tarafından kurum başkanı Hasan Cemil
Çambel ile Afet İnan’a dikte ettirilmiştir. Bütün bu çalışmalar, dilde
olduğu gibi tarih alanında da yurt çapında bir seferberlik başlatmak
için yapılmıştır. Çünkü Atatürk, milliyetçiliğin bir uzantısı olarak
gördüğü tarih alanında gereken ilmi çalışmaları başlatarak Türk milletine
kendi benliğini ve kimliğini tanıtmak istemiştir. Böylelikle
dünyanın Türk milletine olan bakış açısının değiştirilmesi ve milletin
içinde bulunduğu kompleksten kurtarılması hedeflenmiştir.
Bu arada İkinci Türk Tarih kongresinde herhangi bir tartışmanın
yaşanmadığı, en ufak bir eleştirinin getirilmediği görülmüştür. Aslında
her iki tarih kongresinde de ciddi eleştirilerin getirilmemiş olması
bugün, kongrelerdeki demokrasinin tartışılmasına neden olmaktadır.
B. Ersanlı Behar, çalışmaların hiç de demokratik bir ortamda geçmediğini,
kimsenin resmi ideolojiden ayrılmak istemediğini, esas görevin
ise resmi tezi araştırmak ve okutmak olarak algılandığını yazmaktadır.
Behar konuyla ilgili bölümde, bu tavrı sergileyenler için
şunları yazmıştır: “...herhangi bir küçük eleştiri ciddi bir engelleme
olarak telakki ediliyordu...kongrenin atanmış misyoner tarihçileri
de, aşılanması öngörülen ideolojiyi sorgulayan ya da eleştiren bir
tavra geçit vermiyorlardı...reform ve misyonlara sorgusuz sualsiz
sadakat gösterenler ise tek güvenilir kişilerdi...bu tarihçilerin hemen
hepsi içtenlikle ulusal tarih yazımını geliştirmek istiyorlardı”.
Kongrelerdeki oto sansür ve özeleştirinin gerçekten tartışılması gereken
bir husus olduğunu vurgulayan Behar, bu durumun CHP’nin
tek parti yönetimine ya da 1930’ların teşvik ve denetimine bağlanıp
bağlanamayacağını da sorgulamış ve bu sorulara “kanımca ortada
bitmeyen, bir türlü amaca ulaşamayan bir zorlama vardır” şeklinde
bir yorum getirmiştir 550 .
Bu düşüncelerden şöyle bir sonuç çıkarabiliriz: Tarih tezini bütünüyle
reddettiğini söyleyebileceğimiz Behar’ın, kongrelerdeki
ait birçok kitap ile Atatürk’ün Nutku’ndan inkılâp mefhumu hakkında genel
hükümleri taşıyan bölümlerini Çinceye tercüme ettirmeye karar vermiştir. Ayrıca
elçilik, “İstiklâl Savaşımız Nasıl Oldu?” adlı kitabın tercümesine de başlamıştır
(Son Posta, 20 Eylül 1935, s. 1).
550 Behar, a.g.e., s. 122, 125.