atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

264
SEDA BAYINDIR ULUSKAN
hakkında bilgi verirken, Profesör Eugene Pittard 546 da önce Fransızca
bir konuşma yapmış, sonra da “Neolitik Devirde Küçük Asya
ile Avrupa Arasında Antropolojik Münasebetler” konulu bir tebliğ
sunmuştur 547 . Bunların haricinde, İbrahim Necmi Dilmen, Türk Tarih
Tezi’nde güneş-dil teorisinin yerini; Abdülkadir İnan, Altay’daki
Pazarcık hafriyatında bulunan atların vaziyetini ve Türk defin merasimini;
Prof. Von Der Osten, Truvayı; Prof. Kurt Bittel, Prehistorik
Devirde Anadolu’da Ölü Gömme ve Adetlerini; Prof. Gütterbock,
Etilerde Tarih Yazıcılığını; Dr. Arif Müfit, Ege Tarihinde Akalar
Meselesini; Prof. Fuat Köprülü, Türklerin Amme Hukuku Müesseselerini;
Prof. Gabriel, Selçuklu Sanatının Eserlerini; Prof. Şevket
Aziz, Selçuk Türklerinin Antropolojik Tetkiklerini; İsmail Hakkı
Uzunçarşılı, Başvekalet Arşivi’ndeki Defterhane Kayıtları ve Arazi
Defterlerine Dayanarak Anadolu Beyliklerini konu alan bildirilerini
sunmuşlardır. Kongrenin son günü 548 de pek çok yabancı profesör
söz alarak konuşma yapmıştır. Yabancı profesörler gerek kongre esnasında
gerekse basına yaptıkları açıklamalarda, Türkçe öğrenmenin
ilim alemi için artık bir zaruret olduğunu söylemişler, Atatürk’ün
dünya medeniyetini ve tarihini aydınlatmak için yaptığı çalışmaları
takdirle karşıladıklarını ve Türk inkılâbına hayranlık duyduklarını
dile getirmişlerdir 549 .
546 Türk dünyasını iyi tanıyan bir isim olan Eugene Pittard, 1931 yılında yazdığı
Küçük Asya’ya Seyahat isimli kitabıyla eski Türklerin üzerindeki kötü imajı
silmeye çalışmış, 1935 yılında da Afet İnan ile temasa geçmiştir. Pittard’ın
ondan sonra şöhreti artmış, özellikle yazdığı Irklar ve Tarih adlı kitabıyla
da Ankara’nın gözdesi haline gelmiştir. Pittard 1937’de toplanan İkinci Tarih
Kongresi’nin onur başkanı olmuştur. Aynı zamanda Afet İnan’ın 1939’da
Cenevre’de yaptığı doktora tezinin danışmanlığını da yine kendisi yapmıştır.
Orhan Türkdoğan ilginç bir yaklaşımla, Profesör Pittard’ın uygarlıkların dinamikliğini
brakisefal ırkların yaptığı göçlerine dayandırdığını, onun tarihe yeni
bir perspektif ve yorum kazandırdığını söylemiş ve bu durumu “Brakisefal Eugenisme”
olarak nitelendirmiştir. Türkdoğan’a göre Eugenisme, yeni bir bilim
dalı olarak hem dünyayı hem de Türk aydınlarını etkilemiş, hatta Atatürk’ün
kişiliğine de çok uymuştur (Türkdoğan, Kemalist Sistem..., s. 326-327).
547 Pittard’ın Fransızca konuşması ile sunduğu tebliğ için bk. İkinci Türk Tarih
Kongresi, s. 4-8, 65-84.
548 Atatürk, kongrenin bitiminin hemen ertesi günü Beylerbeyi Sarayı’nda kurultaya
iştirak eden tarih öğretmenleri ile buluşmuş ve onların şerefine bir çay
ziyafeti vermiştir (Cumhuriyet, 27 Eylül 1937, s. 1 ve 7).
549 Son Posta, 27 Eylül 1937, s. 1; “İkinci Türk Tarih Kongresi”, Ülkü, C. 10, S.
56, Ekim 1937, s. 173-178. Bu arada, gelişmeler sadece adı geçen ülkelerin
profesörlerini ve halkını değil, Çin’i bile etkilemiştir. Öyle ki, Türk İnkılâbı’na
büyük ilgi göstermeye başlayan Çin Elçiliği, Türk İnkılâbı ve Türk Tarihi’ne