atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

ATATÜRK’ÜN SOSYAL VE KÜLTÜREL POLİTİKALARI 255
dukları konusunda çeşitli fikirler ileri sürmüşlerdir 523 . Özellikle 1930
öncesi başta Fritz Hommel olmak üzere pek çok kişinin Sümercenin
Türkçe olduğu iddialarını Atatürk de hemen benimsemiş ve bu tezin
araştırılması için faaliyete geçmiştir.
Sümerlerin Türk olduğu yolundaki iddialara karşı tezler de ileri
sürülmüştür. Örneğin Bozkurt Güvenç Türk Kimliği isimli kitabında,
Mezopotamya ile Küçük Asya kültürlerini yaratan kişilerin Türk
soyundan gelenler olmadığını, zaten kültür tarihi açısından da bunun
bir zorunluluk taşımadığını vurgulamıştır. Bozkurt, Türk kültür tarihinin
kaynaklarına indiği bu kitabında, Sümerlerin Türk oldukları
tezini kesinlikle reddetmiş, bununla da yetinmeyip yeni bir teori ortaya
atmıştır. Ekrem Akurgal’ın “Hititler Türk değildi ama, biz Türkler
biraz Hitit, biraz Frikyalı, biraz Lidyalı, biraz Kapadokyalıyız”
sözünden hareketle, ileri sürdüğü Anadolu Uygarlıkları teorisi ile
olaya farklı bir boyut kazandırmıştır 524 . O. Türkdoğan ise Güvenç’in
Anadolu Uygarlıkları projesine karşı çıkmış, bir dönem Kültür Bakanlığı
da yapan bu kişinin ortaya attığı tez ile resmi tarih tezine karşı
çıkılmaya çalışıldığını hatta bunun Kültür Bakanlığı’nın desteği
ile yapıldığını yazmıştır 525 . Anlaşılacağı üzere, tarih tezi hakkında
olumlu-olumsuz çok farklı ve ilginç yorumlar yapılmıştır. Bu bize
resmi tarih tezinin ve en önemlisi de Atatürk’ün getirmeye çalıştığı
sistemin henüz tam olarak anlaşılamadığını ve çok tartışılacağını
açıkça göstermektedir. Zaten Atatürk de Afet İnan’a hasta yatağında
iken söylediği “Tarih tezi olgunlaştı, onun üzerinde yürümek, durmadan
çalışmak lâzımdır. Bazı imansızlar olabilir, bunlar yol kesenlere
benzer, aldırmayınız” 526 sözleri ile daha sonra olacaklara âdeta
böyle dikkat çekmeye çalışmıştır.
Belki de burada asıl düşünülmesi gereken husus, Sümerlerin
veya Hititlerin Türk olup olmadıkları değil, Atatürk’ün Selçuklu
ve Osmanlı medeniyetlerini bir yana koyarak hatta onları yok sayarak
çok uzaklara Hititlere, İskitlere, Sümerlere kadar gitmesidir 527 .
523 Türkdoğan, Türk Tarihinin Sosyolojisi, s. 17-20.
524 Bozkurt Güvenç, Türk Kimliği: Kültür Tarihinin Kaynakları, Kültür Bakanlığı
Yay., Ankara 1993, s. 76-77, 88-89.
525 Türkdoğan, Kemalist Sistem..., s. 336-337.
526 İnan, a.g.m., s. 246.
527 1930’larda kurulan iki devlet bankasına Atatürk tarafından Etibank ve Sümerbank
isimlerinin verilmesi de herhalde bu politikanın bir gereğidir.