atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

240
SEDA BAYINDIR ULUSKAN
hakkında son derece önyargılı idi. Onların gözünde dünya medeniyetinde
Türklere yer yoktu ve bu düşüncelerini eserlerinde sürekli
dile getiriyorlardı. İşte Cumhuriyet döneminde herşeyden önce Batılıların
hafızalarındaki bu taassup silinmeye, Türklere kendi tarihleri
öğretilmeye, belgelere ve ilmi metotlara dayalı bir tarih anlayışı
geliştirilmeye çalışılmıştır. Kısacası Atatürk, hem bu sorulara cevap
bulmak hem de dünyaya ve ülkeye hâkim olan zihniyeti değiştirmek
amacıyla tarih alanında bir reform yapma gereği duymuştur.
Mensup olduğu milletin özelliklerini, “Türk tarihinin haşmetini,
Türk’ün hürriyet aşkını, İstiklâl azmini, hakka ve insana saygılı asil
ruhunu, ileri hamlelere karşı tutkunluğunu” iyi bilen ve “bugünkü
Türk’ün şuurunda vaktiyle dünyaya hükmetmiş cihangir bir milletin
çocuğu hissini yaşadığının” 486 farkında olan Atatürk’ün, daha Milli
Mücadele yıllarında başlattığı çalışmalarını Cumhuriyetin ilânı ile
birlikte hızlandırdığı görülmüştür. Örneğin Kasım 1922’de Mecliste
milletvekillerinin dikkatini Türk tarihinin eskiliği ve zenginliği
üzerine çekmiş ve onlara şöyle seslenmiştir: “Efendiler, bu dünyayı
beşeriyette asgari yüz milyonu mütecaviz nüfustan mürekkep bir
Türk millet-i azimesi vardır. ...en bariz ve en kati ve en maddi delâil-i
tarihiyeye istinaden beyan edebiliriz ki, Türkler on beş asır evvel
Asya’nın göbeğinde muazzam devletler teşkil etmiş ve insanlığın her
türlü kabiliyatına tecelligâh olmuş birer unsurdur. Sefirlerini Çin’e
gönderen ve Bizans’ın sefirlerini kabul eden bir Türk devleti, ecdadımız
olan Türk milletinin teşkil eylediği bir devlet” 487 .
Atatürk bu konudaki fikirlerini her geçen gün büyük bir heyecanla
ve daha çok geliştirerek dile getirmeye devam etmiştir. Onun fikirlerini
dile getirdiği merkezlerin başında da Türk Ocakları gelmiştir.
1923 ve sonrasında Türk Ocaklarında bu konuya defalarca değinmiş
ve gençlere Türk tarihi ve kültürü hakkında heyecanlı konuşmalar
yapmıştır. Öyle ki, daha Mart 1923 tarihinde Konya Türk Ocağı’nda
yaptığı bir konuşmada gençlere şunları söylemiştir: “...Bir milletin
namuskâr bir mevcudiyet, şayanı hürmet bir mevki sahibi olması
486 İbrahim Kafesoğlu, “Atatürk ve Türk Devleti”, Türk Kültürü, C. VI, S. 61,
Kasım 1967, s. 11.
487 1 Kasım 1922’de “Saltanatın Yıkıldığına Dair Verilen Karar Münasebetiyle”
yapılan konuşma, ASD, C. I, s. 288.