atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

ATATÜRK’ÜN SOSYAL VE KÜLTÜREL POLİTİKALARI 233
na taraftar olduklarını ancak bunu birdenbire değil de yavaş yavaş
yapılması gerektiğini ve gelişmeyi olağan seyrine bırakmanın daha
doğru olacağını savunmuştur. İsmail Hakkı Baltacıoğlu bir eserinde
bu tartışmalara ve ortaya atılan iddialara değinmiş ve bunları cevaplandırmaya
çalışmıştır. Baltacıoğlu, bu inkılâbın yavaş yavaş yapılamayacağını,
herşeyden önce bunun inkılâp gerçeğine aykırı olduğunu,
fakat dil gerçeğinin tam olarak kavranabilmesi için çalışmalara
devam edilmesi gerektiğini yazmıştır 470 . Falih Rıfkı dahi daha sonra,
Güneş-Dil teorisi üzerinde durmak istemediğini, o teoriye zaten
hiçbir zaman inanmadığını, Atatürk’ün gerçekte zengin ve milli bir
Türkçe yaratmak niyetinde olduğunu fakat bunları tamamlamaya
ömrünün yetmediğini, son dil çalışmalarının ise Atatürk’ün “eşsiz ve
hayret verici sağduyusunu hayli zedeleyen hastalık buhranlarına” 471
rastladığını belirten oldukça ilginç ve o günlerin atmosferini açıklayan
bir yorum yapmıştır. Lord Kinross da aynı konuya değinmiş,
hakkında çok sayıda yayın yapılan teorinin ciddi bilginlerin güçlü
eleştirileri ile karşılaştığını ve neticede de bırakıldığını söyleyerek
bu tez ile “dilin arınma siyaseti(nin) bir yana bırakıldı”ğını belirtmiştir
472 .
Atatürk, kurduğu devleti bir ulusa dayandırmaya çalışmış, bunun
için de bu ulusun tarih, dil, kültür ve antropolojik özelliklerini
tespit etmek istemiştir. Yabancı bir dil bilimcinin ortaya attığı teoriyi
Atatürk geliştirmiş ve yeni şekli ile kurultayda sunmuştur. Yani
teoriyi yaratan kişi Atatürk değildir. O, bunun dilimize uygun olup
olmadığını araştırmış, bir süre kamuoyunda bunun yoklamasını yapmış
ve sonuçta da bundan vazgeçmiştir. Teorinin olumlu ve olumsuz
sonuçları ortaya çıkmıştır. Olumsuz yanı, dünya dillerinin kökenini
Türkçeye bağlamak, kullandığımız sözcüklerinin asıllarının Türkçe
olduğu iddiasında bulunmak olmuştur. Bu iddia hem yurtta hem de
yurt dışında ciddi eleştiriler almış ve kabul edilmemiştir. Hatta bu
yaklaşım teorinin “itibarını sarsmıştır” 473 .
470 İsmail Hakkı Baltacıoğlu, Kültürce Kalkınmanın Sosyal Şartları, MEB, İstanbul
1967, s. 30-31.
471 Atay, a.g.e., s. 479.
472 Lord Kinross, Atatürk, Bir Milletin Yeniden Doğuşu, Çev. Necdet Sander,
Altın Kitaplar, İstanbul 1994, s. 537-538.
473 Osman F. Sertkaya, “Atatürk’ün Dil Politikası”, Türk Kültürü, S. 61, Kasım
1967, s. 31-35.