atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

More documents

Recommendations

Info

224 SEDA BAYINDIR ULUSKAN kıyın-işkence anık-hazır us-şuur ike-sahip yaratgan-tabiat baydar-kuvvetli erdemlik-kabiliyet yaltan-iftira orun-makam ulus-devlet uruk-ırk kavram-muhteva gibi. 1934 yılı Türkiye ve Türk toplumu için başka önemli değişikliklere de sahne olmuştur. Bunlardan en önemlisi Soyadı Kanunu’nun çıkarılmasıdır. Kasım 1934 tarihli kanun, Türkçenin gelişmesi açısından gerçekten çok faydalı olmuştur. Bu dönemde gazeteler, neşrettikleri makaleler ile günlerce “soyadı seçme konusunda çok dikkatli olunması ve itinalı davranılması gerektiği” hususunda halkı uyarmışlardır. Köşe yazarları ayrıca, alınacak soyadın öz Türkçe bir kelime olması ve en önemlisi de kimsenin adına benzememesi konusuna dikkat çekmişlerdir. Yapılan uyarılar ve yazılan yazılar son derece etkili olmuş, gerçekten de insanlar bundan sonra hem isimlerini Türkçeleştirmeye hem de alacakları soyadlarının Türkçe olmasına dikkat etmeye başlamışlardır. Hatta bunun için gazeteler Türkçe soyad örneklerini günlerce sütunlar halinde yayımlamış, halk da içlerinden beğendiğini seçmeye çalışmıştır. Daha sonra gazeteler hangi memlekette kimin hangi soyadını tercih ettiğini yayımlamışlardır. Soyadı meselesi, kanunun kabul edildiği 1934 yılından hayata geçirildiği 1937 yılına kadar gündemde kalmıştır. Yapılan uygulama ile Türk insanının da Batı insanı gibi bir soyadına sahip olması sağlanmıştır. Görüldüğü gibi basın da üzerine düşeni yapmış, gösterdiği duyarlı davranış sonunda ülkede bir kamuoyu oluşturmuş ve insanlar âdeta birbirleriyle yarışır hale gelmiştir 444 . Soyadı kanunu ülkede “pratik hayatta bir eksikliğe cevap vermesi açısından” toplumda herhangi bir tartışma yaratmamış ve günümüze kadar da en tartışmasız, en spekülasyonsuz inkılâp olarak Türk inkılâp tarihindeki yerini almıştır 445 . Netice itibarıyla sonuçlarına baktığımız zaman, Soyadı 444 Ek 10: Nüfus dairelerinde soyadı muamelesi. 445 Soyadı kanununun basına yansıması, basının halka getirdiği çözüm önerileri ve sonuçları hakkında bk. Necati Gökalp, Türk Basınında Soyadı Kanunu, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Cumhuriyet Tarihi Anabilim
ATATÜRK’ÜN SOSYAL VE KÜLTÜREL POLİTİKALARI 225 kanununun arzu edilen hedefe ve başarıya ulaştığı, ancak o dönemde yasaklanan fakat hâlâ kullanılmaya devam edilen unvan ve lâkaplar konusunda ise istenen başarıyı yakalayamadığı söylenebilir. 1935 yılı da aynı tempoda davam etmiştir. Hatta bir ara gazeteler, halkın ilgisini ve desteğini çekebilmek için, “Dil temizlendikçe, ayıklandıkça, düşünüşümüzün kargaşalığı ve karaltıları düzene girer, aydınlanır. Öz Dil Sözlüğü’ndeki sözlerin yayılmasına yardım ulusal bir borçtur” şeklindeki sloganları sıkça kullanmışlar, âdeta halkı ulusal bir hareket için seferberliğe davet etmişlerdir. Aynı günlerde Son Posta, Cumhuriyet, Tan başta olmak üzere hemen bütün gazeteler Öz Dil Sayfası adıyla özel sayfalar hazırlamaya, öz Türkçe kelimelerden hazırladıkları bulmaca, karikatür, fıkra gibi bölümler ile yeni kelimeleri halka benimsetmeye çalışmışlardır 446 . 1935 yılının Temmuz ayında ise Türk Dili Araştırma Kurumu ilginç bir çalışma ile gündeme gelmiştir. Kurum ilk etapta 48 tane Osmanlıca kelimeye Türkçe karşılık bulmuş, listenin tamamlanması halinde de gazete ve mecmuaların sadece bu Türkçe kelimeleri kullanmalarını istemiştir. Osmanlıcaları hiçbir yerde kullanılmayacak olan yeni kelimeler şunlardır 447 : Belediye-uray, Şehir-şehir; Şehir Meclisi-Şar Kurulu; Belediye Riyaseti-Şarbaylık; Belediye Reisi- Şarbay; Müsteşar-Yönetger; Maslahatgüzar-İşgüder; Şurayı Devlet- Danıştay; Mahkeme-i Temyiz-Yargıtay; Müşavir-Danışman gibi. Yapılan bütün bu çalışmalar, dönemin atmosferi ve heyecanı içinde süratle devam etmiştir. Özellikle Ankara’da bulunan hükümet yetkilileri de bu çalışmalara kendilerince katılmaya çalışmışlardır. Zaman zaman aşırıya kaçan hatta komikleşen uygulamalarda genelde hislerle hareket edilmeye ve bilimsel metodlar arka plana itilmeye başlanmıştır. Öyle ki, sadeleştirme çalışmalarının sürdüğü günlerde “Allah devlete zeval vermesin” deyimi bile sadeleştirilmeye çalışılmış 448 , hatta bunun için bir ara İsmet Paşa’ya dahi müracaat edilmiştir. Ancak Paşa’nın cümlede yabancı kelime olmadığını söylemesi üzerine bu teşebbüsten vazgeçilmiştir. Buna Türk dilinin eskiliğini Dalı Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 1996, s. 54-60, 85-87. 446 Tan, 1 Mayıs 1935, s. 3-5. 447 Ayın Tarihi, S. 20, Temmuz 1935, s. 4. 448 Caferoğlu, a.g.m., s. 73.
Page 1 and 2:
ATATÜRK KÜLTÜR, DİL VE TARİH Y
Page 3 and 4:
İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ ...........
Page 5 and 6:
ATATÜRK’ÜN SOSYAL VE KÜLTÜREL
Page 7 and 8:
ÖNSÖZ Duruşu, bakışı, nezaket
Page 9 and 10:
Page 11 and 12:
GİRİŞ “… Senelerden beri dev
Page 13 and 14:
Page 15 and 16:
Page 17 and 18:
Page 19 and 20:
Page 21 and 22:
Page 23 and 24:
Page 25 and 26:
Page 27 and 28:
Page 29 and 30:
Page 31 and 32:
Page 33 and 34:
Page 35 and 36:
Page 37 and 38:
BİRİNCİ BÖLÜM HALKI EĞİTMEYE
Page 39 and 40:
Page 41 and 42:
Page 43 and 44:
Page 45 and 46:
Page 47 and 48:
Page 49 and 50:
Page 51 and 52:
Page 53 and 54:
Page 55 and 56:
Page 57 and 58:
Page 59 and 60:
Page 61 and 62:
Page 63 and 64:
Page 65 and 66:
Page 67 and 68:
Page 69 and 70:
Page 71 and 72:
Page 73 and 74:
Page 75 and 76:
Page 77 and 78:
Page 79 and 80:
Page 81 and 82:
Page 83 and 84:
Page 85 and 86:
Page 87 and 88:
Page 89 and 90:
Page 91 and 92:
Page 93 and 94:
Page 95 and 96:
Page 97 and 98:
Page 99 and 100:
Page 101 and 102:
Page 103 and 104:
Page 105 and 106:
Page 107 and 108:
Page 109 and 110:
Page 111 and 112:
Page 113 and 114:
Page 115 and 116:
Page 117 and 118:
Page 119 and 120:
Page 121 and 122:
Page 123 and 124:
Page 125 and 126:
Page 127 and 128:
Page 129 and 130:
Page 131 and 132:
Page 133 and 134:
Page 135 and 136:
Page 137 and 138:
Page 139 and 140:
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
Page 147 and 148:
Page 149 and 150:
Page 151 and 152:
Page 153 and 154:
Page 155 and 156:
Page 157 and 158:
Page 159 and 160:
Page 161 and 162:
Page 163 and 164:
Page 165 and 166:
Page 167 and 168:
Page 169 and 170:
Page 171 and 172:
Page 173 and 174:
Page 175 and 176:
Page 177 and 178:
Page 179 and 180:
Page 181 and 182:
Page 183 and 184: ATATÜRK’ÜN SOSYAL VE KÜLTÜREL
Page 191 and 192: 2. Dergiler ATATÜRK’ÜN SOSYAL V
Page 193 and 194: I. DİL İNKILÂBI İKİNCİ BÖLÜ
Page 233: ATATÜRK’ÜN SOSYAL VE KÜLTÜREL
Page 285 and 286:
Page 287 and 288:
Page 289 and 290:
Page 291 and 292:
Page 293 and 294:
Page 295 and 296:
Page 297 and 298:
Page 299 and 300:
Page 301 and 302:
Page 303 and 304:
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM MÜZİK İNKILÂ
Page 305 and 306:
Page 307 and 308:
Page 309 and 310:
Page 311 and 312:
Page 313 and 314:
Page 315 and 316:
Page 317 and 318:
Page 319 and 320:
Page 321 and 322:
Page 323 and 324:
Page 325 and 326:
Page 327 and 328:
Page 329 and 330:
Page 331 and 332:
Page 333 and 334:
Page 335 and 336:
Page 337 and 338:
Page 339 and 340:
Page 341 and 342:
Page 343 and 344:
Page 345 and 346:
Page 347 and 348:
Page 349 and 350:
Page 351 and 352:
Page 353 and 354:
Page 355 and 356:
Page 357 and 358:
Page 359 and 360:
Page 361 and 362:
Page 363 and 364:
Page 365 and 366:
Page 367 and 368:
Page 369 and 370:
Page 371 and 372:
Page 373 and 374:
Page 375 and 376:
Page 377 and 378:
Page 379 and 380:
Page 381 and 382:
Page 383 and 384:
Page 385 and 386:
Page 387 and 388:
Page 389 and 390:
Page 391 and 392:
Page 393 and 394:
Page 395 and 396:
Page 397:
Page 400 and 401:
390 SEDA BAYINDIR ULUSKAN Ülkede X
Page 402 and 403:
392 SEDA BAYINDIR ULUSKAN opereti,
Page 404 and 405:
394 SEDA BAYINDIR ULUSKAN da hareke
Page 406 and 407:
396 SEDA BAYINDIR ULUSKAN kip etmi
Page 408 and 409:
398 SEDA BAYINDIR ULUSKAN leklerini
Page 410 and 411:
400 SEDA BAYINDIR ULUSKAN İnönü
Page 412 and 413:
402 SEDA BAYINDIR ULUSKAN Bakandan
Page 414 and 415:
404 SEDA BAYINDIR ULUSKAN Bey’e d
Page 416 and 417:
406 SEDA BAYINDIR ULUSKAN rin başl
Page 418 and 419:
408 SEDA BAYINDIR ULUSKAN mesi içi
Page 420 and 421:
410 SEDA BAYINDIR ULUSKAN şükran
Page 422 and 423:
412 SEDA BAYINDIR ULUSKAN İstanbul
Page 424 and 425:
414 SEDA BAYINDIR ULUSKAN Cumhuriye
Page 426 and 427:
416 SEDA BAYINDIR ULUSKAN nin şart
Page 428 and 429:
418 SEDA BAYINDIR ULUSKAN olduğu g
Page 430 and 431:
420 SEDA BAYINDIR ULUSKAN ortamı d
Page 432 and 433:
422 SEDA BAYINDIR ULUSKAN yeni bir
Page 434 and 435:
424 SEDA BAYINDIR ULUSKAN ve Türk
Page 436 and 437:
426 SEDA BAYINDIR ULUSKAN natın ha
Page 438 and 439:
428 SEDA BAYINDIR ULUSKAN 1930 yıl
Page 440 and 441:
430 SEDA BAYINDIR ULUSKAN Aslında
Page 442 and 443:
432 SEDA BAYINDIR ULUSKAN başvuran
Page 444 and 445:
434 SEDA BAYINDIR ULUSKAN neye çı
Page 446 and 447:
436 SEDA BAYINDIR ULUSKAN Buna gör
Page 448 and 449:
438 SEDA BAYINDIR ULUSKAN MELO - 3
Page 450 and 451:
440 SEDA BAYINDIR ULUSKAN len sanat
Page 452 and 453:
442 SEDA BAYINDIR ULUSKAN haberleri
Page 454 and 455:
444 SEDA BAYINDIR ULUSKAN siyasi e
Page 456 and 457:
446 SEDA BAYINDIR ULUSKAN Teşkilat
Page 458 and 459:
448 SEDA BAYINDIR ULUSKAN temin edi
Page 460 and 461:
450 SEDA BAYINDIR ULUSKAN inceleyen
Page 462 and 463:
452 SEDA BAYINDIR ULUSKAN Bakanı H
Page 464 and 465:
454 SEDA BAYINDIR ULUSKAN nu çıka
Page 466 and 467:
456 SEDA BAYINDIR ULUSKAN mışlard
Page 468 and 469:
458 SEDA BAYINDIR ULUSKAN tiyatro d
Page 470 and 471:
460 SEDA BAYINDIR ULUSKAN Halkevler
Page 472 and 473:
462 SEDA BAYINDIR ULUSKAN 1950’ye
Page 474 and 475:
464 SEDA BAYINDIR ULUSKAN Türkiye
Page 476 and 477:
466 SEDA BAYINDIR ULUSKAN f. Sahnel
Page 478 and 479:
468 SEDA BAYINDIR ULUSKAN oyunu “
Page 480 and 481:
470 SEDA BAYINDIR ULUSKAN Biraz ön
Page 482 and 483:
472 SEDA BAYINDIR ULUSKAN komediler
Page 484 and 485:
474 SEDA BAYINDIR ULUSKAN değerdir
Page 486 and 487:
476 SEDA BAYINDIR ULUSKAN gasını
Page 488 and 489:
478 SEDA BAYINDIR ULUSKAN ve seyirc
Page 490 and 491:
480 SEDA BAYINDIR ULUSKAN M. Ertuğ
Page 492 and 493:
482 SEDA BAYINDIR ULUSKAN ideolojis
Page 494 and 495:
484 SEDA BAYINDIR ULUSKAN ulusal ti
Page 496 and 497:
486 SEDA BAYINDIR ULUSKAN takipçis
Page 498 and 499:
488 SEDA BAYINDIR ULUSKAN Pathe Sin
Page 500 and 501:
490 SEDA BAYINDIR ULUSKAN lışmala
Page 502 and 503:
492 SEDA BAYINDIR ULUSKAN Ertuğrul
Page 504 and 505:
494 SEDA BAYINDIR ULUSKAN uygulamal
Page 506 and 507:
496 SEDA BAYINDIR ULUSKAN nıyabilm
Page 508 and 509:
498 SEDA BAYINDIR ULUSKAN yosunu Ni
Page 510 and 511:
500 SEDA BAYINDIR ULUSKAN senaryoyu
Page 512 and 513:
502 SEDA BAYINDIR ULUSKAN mayı ba
Page 514 and 515:
504 SEDA BAYINDIR ULUSKAN muası (1
Page 516 and 517:
506 SEDA BAYINDIR ULUSKAN de Sovyet
Page 518 and 519:
508 SEDA BAYINDIR ULUSKAN malarına
Page 520 and 521:
510 SEDA BAYINDIR ULUSKAN mun yapı
Page 522 and 523:
512 SEDA BAYINDIR ULUSKAN Avrupa’
Page 524 and 525:
514 SEDA BAYINDIR ULUSKAN ben ressa
Page 526 and 527:
516 SEDA BAYINDIR ULUSKAN Bu ifade
Page 528 and 529:
518 SEDA BAYINDIR ULUSKAN Askeri M
Page 530 and 531:
520 SEDA BAYINDIR ULUSKAN tamının
Page 532 and 533:
522 SEDA BAYINDIR ULUSKAN önemli d
Page 534 and 535:
524 SEDA BAYINDIR ULUSKAN Çallı g
Page 536 and 537:
526 SEDA BAYINDIR ULUSKAN bu, Cumhu
Page 538 and 539:
528 SEDA BAYINDIR ULUSKAN de Avrupa
Page 540 and 541:
530 SEDA BAYINDIR ULUSKAN örgütle
Page 542 and 543:
532 SEDA BAYINDIR ULUSKAN İnkılâ
Page 544 and 545:
534 SEDA BAYINDIR ULUSKAN adıyla s
Page 546 and 547:
536 SEDA BAYINDIR ULUSKAN bir anlam
Page 548 and 549:
538 SEDA BAYINDIR ULUSKAN 5. Sovyet
Page 550 and 551:
540 SEDA BAYINDIR ULUSKAN gi açmay
Page 552 and 553:
542 SEDA BAYINDIR ULUSKAN yaklaşı
Page 554 and 555:
544 SEDA BAYINDIR ULUSKAN leri geç
Page 556 and 557:
546 SEDA BAYINDIR ULUSKAN güzel sa
Page 558 and 559:
548 SEDA BAYINDIR ULUSKAN ressamlar
Page 560 and 561:
550 SEDA BAYINDIR ULUSKAN kilenmiş
Page 562 and 563:
552 SEDA BAYINDIR ULUSKAN anda heyk
Page 564 and 565:
554 SEDA BAYINDIR ULUSKAN sonra, Ke
Page 566 and 567:
556 SEDA BAYINDIR ULUSKAN lenen pl
Page 568 and 569:
558 SEDA BAYINDIR ULUSKAN mak amac
Page 570 and 571:
560 SEDA BAYINDIR ULUSKAN mevcut k
Page 572 and 573:
562 SEDA BAYINDIR ULUSKAN 1923-1938
Page 574 and 575:
564 SEDA BAYINDIR ULUSKAN İslâmc
Page 576 and 577:
566 SEDA BAYINDIR ULUSKAN yıl sonr
Page 578 and 579:
568 SEDA BAYINDIR ULUSKAN Türklere
Page 580 and 581:
570 SEDA BAYINDIR ULUSKAN halk sayf
Page 582 and 583:
572 SEDA BAYINDIR ULUSKAN de bir de
Page 584 and 585:
574 SEDA BAYINDIR ULUSKAN gereçler
Page 586 and 587:
576 SEDA BAYINDIR ULUSKAN maya çal
Page 588 and 589:
578 SEDA BAYINDIR ULUSKAN na bakıl
Page 590 and 591:
580 SEDA BAYINDIR ULUSKAN Defter De
Page 592 and 593:
582 VI, s. 1531-1534. SEDA BAYINDIR
Page 594 and 595:
584 tanbul 1995. SEDA BAYINDIR ULUS
Page 596 and 597:
586 1226. SEDA BAYINDIR ULUSKAN Bel
Page 598 and 599:
588 SEDA BAYINDIR ULUSKAN Cumhuriye
Page 600 and 601:
590 SEDA BAYINDIR ULUSKAN ERALP, T.
Page 602 and 603:
592 SEDA BAYINDIR ULUSKAN GÖKYAY,
Page 604 and 605:
594 SEDA BAYINDIR ULUSKAN İNALCIK,
Page 606 and 607:
596 SEDA BAYINDIR ULUSKAN KANSU, Ş
Page 608 and 609:
598 SEDA BAYINDIR ULUSKAN _______,
Page 610 and 611:
Page 612 and 613:
Page 614 and 615:
604 SEDA BAYINDIR ULUSKAN SAYGUN, A
Page 616 and 617:
606 SEDA BAYINDIR ULUSKAN TACİBAYE
Page 618 and 619:
608 SEDA BAYINDIR ULUSKAN Türk Tar
Page 620 and 621:
610 SEDA BAYINDIR ULUSKAN YİĞİT,
Page 623:
EKLER
Page 626 and 627:
616 SEDA BAYINDIR ULUSKAN 545 Ek 2:
Page 628 and 629:
618 SEDA BAYINDIR ULUSKAN Ek 4: Akb
Page 630 and 631:
620 SEDA BAYINDIR ULUSKAN Ek 6: Yen
Page 632 and 633:
622 SEDA BAYINDIR ULUSKAN Ek 7: Ahm
Page 634 and 635:
624 SEDA BAYINDIR ULUSKAN 553
Page 636 and 637:
Page 638 and 639:
Page 640 and 641:
Page 642 and 643:
Page 644 and 645:
634 Ek. 9: Tarama Çalımalarının
Page 646 and 647:
636 SEDA BAYINDIR ULUSKAN Ek 11: Ga
Page 648 and 649:
638 SEDA BAYINDIR ULUSKAN Ek 13: T.
Page 650 and 651:
640 SEDA BAYINDIR ULUSKAN Ek 15: Pa
Page 652 and 653:
642 SEDA BAYINDIR ULUSKAN Ek 17: 19
Page 654 and 655:
644 Bedia Muvahhit Yunan Basınınd
Page 656 and 657:
646 Ek 20: Konservatuar Marı. SEDA
Page 658 and 659:
648 Ek 22: Muhsin Erturul. SEDA BAY
Page 660 and 661:
650 SEDA BAYINDIR ULUSKAN Ek 24: W.
Page 662 and 663:
652 SEDA BAYINDIR ULUSKAN Ek 25: 18
Page 664 and 665:
Page 666 and 667:
Page 669 and 670:
A Abdullah Cevdet 8, 188, 192 Abdur
Page 671 and 672:
Page 673 and 674:
E ATATÜRK’ÜN SOSYAL VE KÜLTÜR
Page 675 and 676:
Page 677 and 678:
Page 679 and 680:
Page 681 and 682:
Page 683 and 684:
show all

atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?