atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

ATATÜRK’ÜN SOSYAL VE KÜLTÜREL POLİTİKALARI 211
tini, Billi Dov’un bacağı gibi...” diye eklemiştir. Safa’nın “dil, imla,
yazı berbat bir anarşi içindedir. Dil encümeni bir leş gibi hareketsiz
uzanıp yatıyor. Encümenin semtine uğramıyorlar...” şeklindeki sert
ifadeleri de o günkü durumu açıklamaya yetecek niteliktedir. Ayrıca
Peyami Safa “ilim-sanat-edebiyat aleminde kıtlık var. Sade kıtlık değil
yarını tehdit eden bir dağılma, şaşkınlık ve perişanlık” sözleri ile
de âdeta isyan etmiştir 406 .
Yine Temmuz 1931 tarihinde Çankırı milletvekili Talat Bey de
kendine göre bir hesap çıkarmış, Encümen’in yavaş çalıştığını, şivemizle
alâkası olmayan kelimelerin toplandığını, bunun da masrafları
artırdığını söylemiştir. Bu arada Encümen 1928’de 10 bin, 1929’da
40 bin, 1930’da 40 bin liralık bir tahsisat almıştır. Talat Bey, bu parayı
çok bulmuş ve bunu “astarı yüzünden pahalıya gelen bir iş”
olarak yorumlamıştır. Ancak bu günlerde Hükümet de bunun farkına
varmış olacak ki Dil Encümeni’nin 40 bin liralık tahsisatını 20 bin
liraya indirmiştir 407 . Yaşanan bu gelişmeler Dil Encümeni için yeni
bir şekil düşünülmesine neden olmuştur.
Çalışmalar ve tartışmaların birbirini takip ettiği günlerde gelişmelere
basın da kayıtsız kalmamış, hem olup biteni günü gününe
vermeye hem de halkın ve aydınların nabzını yoklamaya çalışmıştır.
Bunun en ilginç örneklerinden birini yine Son Posta gazetesi vermiştir.
12 Ağustos 1931 günü gazete bir kaç soruluk bir dil anketi
düzenlemiş ve dönemin edebiyatçılarına, öğretmenlerine sorular yöneltmiştir.
Dil Anketi’nde yer alan sorular şunlardır:
1. Alfabede, imla ve gramerde tadilata taraftar mısınız?
2. Çağatayça ve Uygurca’dan bugünkü dilimize kelimeler alınması
mümkün müdür?
3. İlmi ıstılahların Arapça’dan mı, Yunanca ve Latince’den mi
alınmasına taraftarsınız?
4. Bir dil kongresi toplanmasını faydalı bulurmusunuz?
5. Daimi bir dil encümenine ihtiyaç var mı?
406 Son Posta, 2 Ocak 1931, s. 1.
407 Son Posta, 2 Temmuz 1931, s. 3; 16 Temmuz 1931, s. 1