atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

ATATÜRK’ÜN SOSYAL VE KÜLTÜREL POLİTİKALARI 195
Rıfkı’ya okutmuştur. Atatürk, Sarayburnu konuşması ile bir anlamda
hazırlık devresi biten çalışmanın uygulama dönemini başlatmıştır.
Halka karşı yapılan bu hitaptan sonra ise Dolmabahçe Sarayı âdeta
bir karargâh haline getirilmiş ve sarayda alfabe dersleri açılmıştır.
Hatta bu dersler CHP Beyoğlu ilçe merkezinde, İstanbul Erkek Öğretmen
Okulu’nda ve İstanbul Radyosunda da tekrarlanmıştır. Bu
çabaları Dolmabahçe Sarayı’nda 25 Ağustos 1928 günü başlayan
toplantılar takip etmiş, burada konuyla ilgili bazı düşünceler dile
getirilmiştir. Aynı günlerde Atatürk, milletvekillerine de çağrıda bulunmuş
ve onları bir anlamda Cumhurbaşkanlığı Sarayı haline gelen
Dolmabahçe Sarayı’na yeni harfleri öğrenmeleri için davet etmiştir.
Nitekim bu çağrıya uyarak İstanbul’a gelen 80 kadar vekil, sarayda
alfabe dersleri almaya başlamışlardır. İstanbul’da milletvekillerinin
ders görmesi, yabancı basının da oldukça ilgisini çekmiş, hatta gazetelerine
“Mebuslar okula gidiyor” 365 şeklinde başlıklar atmışlardır.
Dolmabahçe Sarayı’nda 25, 27 ve 29 Ağustos 1928 günleri yapılan
toplantılar sonucunda hem yeni alfabe onaylanmış hem de üç
maddelik bir karar alınmıştır. Başbakan İsmet Paşa’nın Dil Encümeni
üyelerinden İbrahim Necmi Dilmen’e karatahtaya yeni harflerle
yazdırdığı kararlar şunlardır 366 :
“1. Milleti cehaletten kurtarmak için kendi diline uymayan Arap
harflerini terkedip Latin esasından alınan Türk harflerini kabul etmekten
başka çare yoktur.
2. Komisyonun teklif ettiği alfabe gerçekten Türk alfabesidir,
kat’idir. Türk milletinin bütün ihtiyaçlarını te’min etmeye kâfidir.
3. Sarf ve imlâ kaideleri lisanın ıslâhını, inkişafını, milli zevkini
takip ederek tekâmül edecektir.”
Dolmabahçe Kurultayı’nın ardından, yeni yazıyı halka tanıtmak
ve sevdirmek amacıyla Başöğretmen sıfatıyla çıktığı yurt gezilerinde
Atatürk, elinde tebeşir halkına yeni alfabeyi öğretmeye koyulmuştur.
Gezilerine öncelikle Marmara Bölgesi’nden başlayan Atatürk’ün ilk
durağı Tekirdağ’dır. Atatürk 23 Ağustos 1928 günü Tekirdağ’daki
365 Şimşir, a.g.e., s. 175.
366 Şimşir, a.g.e., s. 182; Ülkütaşır, a.g.e., s. 77.