01.05.2013 Views

atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

ATATÜRK’ÜN SOSYAL VE KÜLTÜREL POLİTİKALARI 187<br />

de Orta Asya Türklerinin Hitit, Sümer <strong>ve</strong> hatta Mısır uygarlıklarının<br />

atası olduğu görüşüne karşı çıkan Togan da ülkeden ayrılmış <strong>ve</strong><br />

Viyana’ya yerleşmiştir 341 . Yaşanan gerginlikler enstitünün sürekli<br />

eleştirilmesine yol açmıştır. İşte gerek Köprülü’ye gerekse Enstitüye<br />

yöneltilen bu eleştiriler Hükümeti yeni arayışlara sürüklemiş olacak<br />

ki <strong>Atatürk</strong> de 1930 <strong>ve</strong> sonrasında tarih <strong>ve</strong> dil başta olmak üzere çeşitli<br />

kültür hamlelerinden oluşan politikasını işleme koymuştur. Ancak<br />

tarih tezine getirdiği eleştirilere <strong>ve</strong> yaklaşımına rağmen Fuat Köprülü,<br />

gerek şahsına <strong>ve</strong> bilim adamlığına duyulan saygı, gerekse başta<br />

<strong>Atatürk</strong>’ün bilime <strong>ve</strong> gerçek bilim adamlarına <strong>ve</strong>rdiği değer sayesinde<br />

dil <strong>ve</strong> tarih çalışmalarının vazgeçilmez isimlerden birisi olarak<br />

kalmayı başarmıştır.<br />

B. Osmanlı Döneminde Alfabe Tartışmaları<br />

Tanzimat döneminin en çok tartışılan meselelerinin başında eğitim,<br />

eğitimin geri kalış sebepleri ile onunla doğrudan alâkalı olan<br />

alfabe değişikliği ya da ıslahatı gibi konular gelmiştir. Bu dönemde<br />

geri kalmışlığın nedenleri arasında, başta kullanılan Arap alfabesi<br />

gösterilmiş <strong>ve</strong> bu yüzden de alfabede bazı değişikliklerin yapılması<br />

gerektiği öne sürülmüştür. Münif Paşa’dan Azerbaycanlı edebiyatçı<br />

Mirza Fethali Ahundzade’ye, Ali Suavi’den Namık Kemal’e, Gaspıralı<br />

İsmail Bey’den 342 Ebuzziya Tevfik’e kadar dönemin en önemli<br />

aydınları bu tartışmalara bizzat katılmışlardır 343 . Namık Kemal, Ali<br />

Suavi, Ebuzziya Tevfik, Şemseddin Sami başta olmak üzere pek çok<br />

341 Günay Göksu Özdoğan, “Türk Ulusçuluğunda Irkçı Temalar: 1930 <strong>ve</strong> 40’ların<br />

Türkçü Akımı”, Toplumsal Tarih, S. 29, Mayıs 1996, s. 20-21.<br />

342 Bu tartışmalara Kırım’dan katılan Gaspıralı İsmail Bey, alfabenin ıslahı konusundaki<br />

fikirlerini açıkça dile getirmiştir. Hatta O, usul-ı cedîd okulları ile kısa<br />

zamanda Arap harfleri ile okuma yazma öğrenilebileceğini ispatlamaya çalışmıştır.<br />

Gaspıralı bu çabasıyla alfabe değişikliğine karşı çıkmış, ancak harflerin<br />

daha kullanışlı bir hale getirilmesi için ıslah fikrini kabul etmiştir (Gaspıralı<br />

İsmail Bey <strong>ve</strong> eğitim alanında yaptığı reformlar hakkında ayrıntılı bilgi için<br />

bk. Mehmet Saray, Türk Dünyasında Eğitim Reformu <strong>ve</strong> Gaspıralı İsmail<br />

Bey (1851-1914), Türk Kültürünü <strong>Araştırma</strong> Enstitüsü Yay., Ankara 1987).<br />

343 Alfabenin değiştirilmesini müdafaa edenler ile ıslah taraftarlarının tartışmaları<br />

hakkında bk. Fevziye Abdullah Tansel, “Arap Harflerinin Islâhı <strong>ve</strong> Değiştirilmesi<br />

Hakkında İlk Teşebbüsler (1862-1884)”, Belgelerle Türk Tarihi Dergisi<br />

(BTTD), S. 9-10, Kasım-Aralık 1985, s. 16-23.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!