atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

ATATÜRK’ÜN SOSYAL VE KÜLTÜREL POLİTİKALARI 169
olduğunu yazmıştır. Atatürk’ün nekahat ve istirahat devresinin neden
bu kadar uzadığını da sorgulayan yazar, bu konuda Atatürk’ün
son Hatay buhranı sırasında seyahate çıkmasının doğru olmadığını,
istirahat devresine ara verilmemesi gerektiğini söylemiştir. Yalman,
milyonlarca Türkün “Onun bir dakika sıhhati için ömrümün hepsini
vermeye hazırım” dediğini belirttikten sonra, Atatürk’ün bir an evvel
eski sağlığına kavuşmasını temenni ederek yazısını bitirmiştir.
Dönemin gazeteci-milletvekillerinden biri olan Asım Us, hatıralarında
bu meseleden bahsetmiş ve Tan gazetesinin üç aylık tatil
hikâyesi konusunda da bazı ilginç şeyler yazmıştır. Us’un anlattıklarına
göre Ahmet Emin, adı geçen makaleyi önce Şükrü Kaya ile
dönemin Başbakanı Celal Bayar’a göstererek müsaade istemiş, fakat
olumsuz cevap almıştır. Ama buna rağmen Ahmet Emin yazıyı neşretmiştir.
Onun bu teşebbüsü “derin bir infial uyandırmış” hatta Bayar,
yat kulübünde gördüğü Ahmet Emin’e “âdeta bir garsona hitap
eder gibi” başını dahi çevirmeden yapılan hatadan dolayı duyduğu
üzüntüyü dile getirmiştir 328 .
Siyasetle ilgili yazı yazmanın tehlikeli olduğu bugünlerde ki
özellikle Atatürk’ün hastalığının duyulduğu 1938 yılında, basın ne
ile uğraşacağını şaşırdığından olsa gerek, gazetelerde ilginç haberler
yer almaya başlamıştır. Öyle ki, Haziran 1938’de Cumhuriyet gazetesinin
sahibi ve başyazarı Yunus Nadi’nin bile, “Ankara Kanal ile
Denize Bağlanabilir mi?” başlığıyla bir yazı yazarak, Ankara’ya li-
328 Sözü edilen karşılaşmada Bayar’ın “Ben sana emretmedim. Bir arkadaş gibi
ricada bulundum. Sen Atatürk’ün sıhhatini istismar ettin. Benim dostluğumu
red ettin” demesi üzerine Ahmet Emin “Hata etmişim. Anlamamışım” diyebilmiş,
fakat bunun üzerine Bayar da “Öyle ise benim yanıma bir anlayan
adam gelsin” şeklinde karşılık vermiştir. Asım Us aktardığı bu ilginç diyalog
haricinde makalenin neşri konusunda bir rivayetten de sözetmiştir. Buna
göre; aslında makale yazıldıktan bir hafta sonra neşredilmiştir. Üstelik Ahmet
Emin, kendisine Kaya ve Bayar tarafından bu makalenin neşredilmemesinin
söylendiği günlerde, bir yandan da gazetesinde Refik Halid’in “Yezidin Kızı”
isimli tefrikasının reklamını yapmaya başlamıştır. Us, Atatürk’ün sağlığı ile
ilgili makaleyi ısrarla neşreden Ahmet Emin’in bu tavrının aslında “bir rejim
değişikliği” beklediği ve “o zaman hükümete karşı muhalefet cephesi almak
kararı verdiği” gibi bir mana taşıdığını ileri sürmüştür (Asım Us, Asım Us’un
Hatıra Notları (1930’dan 1953’e Kadar Atatürk ve İsmet İnönü Devirlerine
Ait Seçme Fıkralar), Vakit Matbaası, İstanbul 1966, s. 287-288).