atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

ATATÜRK’ÜN SOSYAL VE KÜLTÜREL POLİTİKALARI 165
diği için Bakanlar Kurulu’nun 31.01.1936 günlü kararı ve kanunun
51. maddesine dayanılarak yurda sokulması yasaklanmıştır 314 . Başka
bir örnek de yasaklanan kartpostallara aittir. Yine 1936 yılında hususi
menfaatleri temin maksadıyla tertip ve tab’ ettirilerek basılan
Yahudileri küçük düşürücü nitelikteki kartpostalların 51. maddeye
göre hem satıştan men edilmesi hem de yurda sokulmaması karara
bağlanmıştır 315 . Yurda sokulması yasaklanan plaklar konusunda ise
özellikle Şeyh Sait tarafından doldurulmuş plakları örnek gösterebiliriz.
Örneğin 1937 yılında Şeyh Sait tarafından doldurulmuş olan ve
zararlı sözler taşıdığı tespit edilen Sodwa markalı 1-256 nolu Kürtçe
plağın, Basın Kanunu’nun 51. maddesi gereğince ülkeye sokulması
yasaklanmıştır 316 . Yine aynı yıl bu kez Halep’te yapılan Sodwa markalı
ve 745 nolu gramafon plağının da Türkiye Cumhuriyeti aleyhinde
zararlı sözler ihtiva etmesinden ötürü 51. madde uyarıca yurda
sokulmaması (12.04.1937) kabul edilmiştir 317 . Aynı yıl 05.05.1937
günü Bakanlar Kurulu kararı ile Halep’te çıkan Sodwa markalı 24/2
numaralı plağın da ülkeye sokulması yasaklanmıştır 318 . Türkiye’de
yasaklanan fotoğraflara örnek de, İstanbul Beyoğlu’nda foto W.
Sander tarafından çekilen ve Zeliç Matbaasında basılan “Epoque de
I’aincien Empire Ottaman” markalı fotoğrafların satışının durdurulması
ve toplatılması (23.03.1937) örnek olarak verilebilir 319 . 1937
yılının sonunda Türk-Yunan dostluğunu rencide edecek mahiyette
olduğu tespit edilen bazı resimlerin de derhal toplatılması ve yurda
sokulmaması Bakanlar Kurulu’nun 02.11.1937 günlü kararı 320 ile
onanmıştır. Yasaklanan yayınlardan biri de takvimler olmuştur. 1938
yılında zararlı yazılar taşıdığı gerekçesiyle bir takvim yasaklanmıştır.
Bükreş’te Rafi tarafından çıkartılan 1938 yılına ait bir takvimin
28.05.1938 günlü karar ile hem satışının yasaklanması hem de yurda
sokulmaması karara bağlanmıştır 321 .
314 BCA, 030.18.1.2/61.8.17.
315 BCA, 030.18.1.2/66.53.7.
316 BCA, 030.18.1.2/71.8.6.
317 B.CA., 030.18.1.2/73.29.18.
318 BCA, 030.18.1.2/74.36.11.
319 BCA, 030.18.1.2/73.23.8.
320 BCA, 030.18.1.2/79.80.15.
321 BCA, 030.18.1.2/83.47.10.