atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

144
SEDA BAYINDIR ULUSKAN
meddin Sadak, Ulus gazetesi başyazarı Kemal Turan ve eski İkdam
gazetesinden Ahmet Cevdet (yalnız birinci günü) “basın alemindeki
özel önemlilikleri dolayısıyla” bu kongrede bulunmuşlardır.
25 Mayıs 1935 günü Dahiliye Vekili Şükrü Kaya’nın açılış nutku
ile başlayan Birinci Basın Kongresi, Basın Genel Müdürü Vedat
Nedim Tör’ün konuşmasıyla devam etmiştir. Tör konuşmasında,
bu kongre ile sorumluluklarının mahiyetini “Milli basının inkılâp
prensiplerine, devlet siyasetine ve millet ihtiyaçlarına uygun olmasını
sağlamak, basının en önemli bir telkin ve eğitim vasıtası olmak
vasfını gerçekleştirmek için tedbirler almak, milli gazeteciliğin seviyesini
yükseltecek tedbirler alınmasında kılavuzluk etmek” 281 şeklinde
belirlemiş ve Atatürk Türkiye’sinde gazetelerin önemini şu dört
maddede toplamıştır:
1. İnkılâp prensiplerinin geniş halk yığınları içinde yayılması
için en kuvvetli bir propaganda organı.
2. İrticaya karşı en uyanık bir savunma aracı.
3. İnkılâpçı Hükümetin yaptığı işlerde en samimi bir yardımcı
ve uyarıcı.
4. Halkın siyasal, ekonomik ve kültürel eğitiminde en etkin bir
okul olmak gibi ünlü bir misyonun temsilcisi.
Vedat Nedim’den sonra söz alan Başbakan İnönü de konuşmasında
“..Toplantınızı memleket için faydalı ve hayırlı bir fırsat telakki
ederim. Memlekete yapacağınız hizmetler elbirliği ile birbirinizi daha
iyi tanıyarak, daha yüksek bir dereceye çıkaracaktır...” 282 diyerek
organizasyondan duyduğu memnuniyeti dile getirmiştir.
Birinci Basın Kongresi’nde konuşulup karara bağlanması gereken
mevzuların belirlenmesi için ise üç komisyon teşkil edilmiştir: 1.
Basınla Basın Genel Direktörlüğü arasında işbirliği temin komisyonu,
2. Kültür komisyonu, 3. Meslek komisyonu. Buna göre; İşbirliği
komisyonunda, devletle gazeteler arasındaki münasebetin düzenlenmesi,
gazetelerin bu alandaki ihtiyaçları, gazetelerin karşılaştıkları
güçlükler ve bunların giderilmesi gibi konular ele alınmıştır. Komis-
281 Birinci Basın Kongresi, s. 20-21.
282 Birinci Basın Kongresi, s. 22-23; İnuğur, a.g.e., s. 108.