atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

ATATÜRK’ÜN SOSYAL VE KÜLTÜREL POLİTİKALARI 131
leceğini söylemiştir. Başbakanın bu konuşmasından sonra söz alan
kişiler, gazetelerin yaptıkları neşriyat üzerine uzun ve şiddetli konuşmalar
yapmışlar ve eski basın kanununun acilen günün ihtiyaçlarına
göre yeniden hazırlanmasının gereğini vurgulamışlardır.
Özellikle Yarın, Son Posta ile İzmir’de çıkan ve Serbest Fırka’yı
destekleyen Hizmet, Halkın Sesi, Yeni Asır gibi gazetelerin yaptıkları
yayınların yarattığı hoşnutsuzluk, yeni basın kanununun hazırlanmasında
önemli bir etkendir. Ülkede yaratılan bu atmosfer, Hükümetin
bu tür gazeteler hakkında ne gibi tedbirler alacağının sorulması ile
yeni bir ivme kazanmıştır. Hatta 5 Temmuz 1931 günü Mecliste söz
alan CHP’li bazı vekiller, bu gazeteler hakkında zehir zemberek konuşmalar
yapmışlardır. Örneğin Mazhar Müfit yaptığı uzun konuşmada
“Efendiler, biz basın hürriyetini kaldırın, heriflerin boğazını
tıkayın demiyoruz. Ama bunlar zehirli yayınlarına devam ederlerse
cezalarını görürler. Bu hainler muntazaman zehirlerini saçmaktadırlar.
Bunlar yılan gibi bir parça güneş görünce zehirlerini saçarlar.
Şeyh Sait isyanı, Kubilay meselesi bu gibi yılanların saçtığı zehirlerin
neticesidir...” diye isyan ederken, eski İstiklâl Mahkemesi üyelerinden
Ali Saip de, “Mesele basın kanunu meselesi değildir. Mesele
gazeteci kılığına giren beş altı serserinin her ne bahasına olursa
olsun gemi azıya alarak, yalan ve iftiralar düzenleyerek “Acaba rejimi,
Cumhuriyeti yıkabilir miyiz?” zannına düşmüş olmalarıdır” 250
şeklinde oldukça sert bir konuşma yapmıştır.
Aslında onların hücum ettikleri bu gazeteciler Arif Oruç, Zekeriya
Sertel, Ahmet Kadri, İzmir’de Zeynel Besim (Sun), İsmail Hakkı
ve Mehmet Sırrı (Sanlı) isimli kişiler idi. Mecliste yapılan bu sert
konuşmalar üzerine söz alan Başbakan İsmet Paşa, önce Hükümetin
o günkü basın politikasını anlatmış, sonra da diğer vekillere göre
daha ılımlı bir tavır sergileyerek, aslında ülkede basın özgürlüğünün
olduğunu, ancak bu özgürlüğü bazı kişilerin kötüyü kullandıklarını,
Hükümetin elinde bu gazeteleri kapatma yetkisi bulunduğunu,
ama sık sık buna başvurmanın da sakıncalı olduğunu söyleyerek,
yapılacak en iyi işin mevcut basın kanununun yeniden düzenlenmesi
olduğunu açıklamıştır. Ancak İnönü’nün yaptığı bu konuşma da or-
250 Hıfzı Topuz, 100 Soruda Türk Basın Tarihi, Gerçek Yayınevi, İstanbul 1973,
s. 148-149.