atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

ATATÜRK’ÜN SOSYAL VE KÜLTÜREL POLİTİKALARI 129
Tek parti yönetiminden memnun olmayan, içinde bulunulan
ekonomik bunalımdan perişan hale gelen halk için SCF gerçekten
bir kurtarıcı olarak görülmüş ve yöneticileri gittikleri yerlerde büyük
bir coşkuyla karşılanmışlardır. SCF ayrıca basında ülkenin içinde
bulunduğu ağır siyasi ve ekonomik sorunları da gündeme taşımış ve
gazetelerde bunların her gün tartışılmasına neden olmuştur. Bu tutum
özellikle İzmir Olayları sonrasında muhalif basından bazı isimlerin
tutuklanmalarına kadar gitmiştir 247 . Yaşananlar CHP’nin tavrının
her geçen gün daha da hırçınlaşmasıyla sonuçlanmıştır. Basın
bu dönemde kesinlikle çok etkili olmuş ve âdeta Hükümet üzerinde
bir baskı unsuru olarak çalışmıştır. Bu durum iktidar yanlısı basını
da tedirgin ettiği için yapılan yayınlar hep SCF’yı yıpratmaya yönelik
olmuştur. O günlerde basın ve izlenen politikalar bir partinin
kapatılmasında en önemli rolü oynamıştır diyebiliriz. İşte bütün bu
gelişmeler Atatürk’ün isteği doğrultusunda SCF’nın fesh edilmesiyle,
daha doğrusu çok partili hayata son verilmesiyle noktalanmıştır.
Fakat bu ne siyasi alanda, ne de basında muhalefeti susturmaya yetmiştir.
Ortaya çıkan tablo CHP’nin kendi içinde önemli değişiklikler
yapmasına, kendisine çekidüzen vermesine ve daha sonra da SCF
çizgisinde yeni bir örgütlenmenin (DP) oluşmasına kadar gitmiştir.
Şu çok açıktır ki, iktidarın bütün tahammülsüzlüğü muhalefetin susturulmasını
önleyememiştir. Yani muhalif basını susturmanın çok da
kolay olmayacağı o günlerde yavaş yavaş anlaşılmaya başlamıştır.
Ancak CHP de boş durmamış ve muhalif basının hava almaması için
elinden geleni yapmıştır.
1930 yılının Türk basın tarihi açısından önemli bir özelliği daha
vardır. O da bu yıl, Türk Harfleri Kanunu dolayısıyla ülkelede Arap
harfli hiçbir gazete kalmamıştır. Ayrıca Ankaralı gazeteciler aynı yıl
örgütlenmişler ve 17 Şubat 1930 günü de Türk Gazeteciler Birliği’ni
kurmuşlardır. Birlik 1935 yılına kadar yaşayabilmiştir 248 . Bundan
sonraki süreçte ise SCF’nın ve muhalif basının susturulmasından
247 İzmir olaylarının ardından yargılanan gazeteciler hakkında bk. Alpay Kabacalı,
Türk Basınında Demokrasi, Kültür Bakanlığı Yay., Ankara 1994, s. 148-
151.
248 Fuat Süreyya Oral, Türk Basın Tarihi 1919-1965, Doğuş Matbaası, ty, s.
121.