atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

114
SEDA BAYINDIR ULUSKAN
Ülkü dergisinde Mehmet Saffet (Engin), R. Ş. (Reşat Şemsettin
Sirer), Selahaddin Kandemir gibi kişiler de köycülük, köy eğitimi
ve sorunları üzerine yazılar yazmışlardır. Örneğin Kandemir, Eylül
1935’de yazdığı “Köycülüğümüz” isimli yazısında önce köycülük
davasının devlet işi olduğunu söylemiş, sonra da Türk köylüsünün
kalkındırılması için neler yapılması gerektiğinden bahsetmiştir. Yazar
aslında köycülüğün nasıl yapılması gerektiği üzerinde durarak,
bazı öneriler getirmeye çalışmıştır. O güne kadar yapılan çalışmalara
biraz eleştirel bir tutumla yaklaşan Selahaddin Kandemir, bu konuya
kesinlikle belli bir program dahilinde yaklaşılması lâzım geldiğini,
aksi takdirde bu işten verimli sonuçların elde edilemeyeceğini
belirtmiştir. Ona göre köycülük işlerinde gözlenen en büyük ihmal,
köycülük yapacak gençlerin yeteri kadar aydınlatılmaması, bu konuyla
ilgili yazıların çok yazılmaması, Köy nedir? Nasıl bir sosyal
kurumdur? Fonksiyonu, karakteri nasıldır? Nasıl teşekkül eder?
şeklindeki sorularla meselenin sorgulanıp, gerçekçi bir köy tetkikinin
yapılamamasıdır. Kandemir, bütün bu ifadelerin yanı sıra Türk
köycüsünün köylere rastgele değil de belirli bir program dahilinde
girmesinin ve bunun için de Halkevlerindeki köycülük çalışmalarının
iki genel şubeye ayrılmasının yerinde olacağını yazmıştır. Bunu
“1) İlmi alanda çalışan köycüler, 2) Ameli alanda çalışan köycüler”
olmak üzere iki gruba ayırmış ve birinci grubun yazılar yazıp
konferanslar vermesini, kılavuzlar hazırlamasını, ikinci grubun da
birincilerin hazırladığı bu program dahilinde “müsbet ve fiili surette”
çalışmalarını önermiştir 214 . Ülkü dergisi ayrıca Halkevleri köycülük
kollarının çalışmalarından da bahsederek, bunların halka duyurulmasını
sağlamıştır.
Bu dönemde köy temalı konulara belli oranda yer veren yayınlardan
biri de Varlık dergisidir. 1933 yılında edebiyat dergisi olarak
çıkmaya başlayan Varlık’da, sınırlı da olsa köy konularına yer verilmiştir.
Sanat, inkılâp, şiir gibi konuların işlendiği dergide, köy konulu
yayınları Nusret Kemal, Kemal Kadri gibi isimler üstlenmiştir.
Dergide, genelde köy ile rejim arasındaki ilişki ve “köy münevverliği”
kavramları üzerinde durulduğu görülmüştür 215 .
214 Kandemir, “Köycülüğümüz”, s. 32-36.
215 Ertürk, a.g.e., s. 33.