atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

ATATÜRK’ÜN SOSYAL VE KÜLTÜREL POLİTİKALARI 107
ve fonksiyonunun arttığını ve en mühiminin de yaptıklarıyla toplumun
içindeki insanlara kişilik kazandırdığını söylemiştir 202 . Nafi Atıf
Kansu’nun da konuşmasında değindiği gibi aslında bütün Halkevliler,
Atatürk’ün söylediği “Yüksel Türk, senin için yüksekliğin hududu
yoktur” 203 sözünü âdeta temel ilke olarak benimsemişler ve buna
dayanarak O’nun çizdiği yolda toplumun ilerletilmesi ve kültür düzeyinin
yükseltilerek medeniyet yarışında varlığın ispatlanabilmesi
için çalışmışlardır.
Bu noktada belki Halkevleri köycülük kollarının çalışmalarının
başarısını ya da arzu edilen hedeflere ulaşılıp ulaşılamadığını sorgulayabiliriz.
Öncelikle şunu söylememiz gerekir ki, bütün köylere
yönelik başlatılan eğitim, sağlık, kültür hizmeti götürme ve köylünün
kültür seviyesinin yükseltilmesi için yürütülen çalışma projesi,
bir yere kadar başarıya ulaşmıştır. Zaten dönemin Halkevi yöneticileri
ve bu uğurda büyük çaba sarfeden kişiler de bunu ifade etmekten
kaçınmamışlardır. Örneğin Ankara Halkevi yöneticilerinden ve
Türkiye’de köycülük hareketinin önderlerinden olan Nusret Köymen,
yapılan işlerin ancak bir kısmının başarılı, faydalı olduğunu,
fakat faydalıların da kendi içinde parçalar halinde bulunduğunu söylemiştir.
Ona göre, herşeyi köye gidip yapmak, köyde iş görmeye
çalışmak yapılan hataların başında gelmiştir. Yani bir anlamda çalışmaların
hareket noktası yanlıştır. Bunun haricinde köyün ve köylünün
yeteri derecede iyi tanınmaması, köylünün kendi kabuğuna
çekilmesi ve kendisini dışarıdan gelenlere açmaması, Halkevi çalışanlarının
en yakın köylere bile yılda bir kere uğramalarının mümkün
olmaması gibi nedenler de bu olumsuzluklar arasındaki yerini
almıştır. Köymen, bu iletişimsizliğin devam etmesi halinde sonucun
değişmeyeceğinin farkına çoktan varmıştır. 1936 ortalarında yazdığı
makalesinde, yanlış olan hareket noktasının değiştirilmemesi halinde
ortaya çıkacak olan tabloyu “şehirli görüşümüzle, şehirli duyuşumuzla
köy ve köylüyü daha uzun zaman kıt kalmağa mahkum bilgimizle
ne kadar idealist, ne kadar cevherli olursak olalım doğacak
202 “Nafi Atıf Kansu’nun Halkevleri Açma Nutku”, Ülkü, C. VII, S. 37, Mart
1936, s. 6-8.
203 Utkan Kocatürk, Atatürk’ün Fikir ve Düşünceleri, Atatürk Araştırma Merkezi
Yay., Ankara 1999, s. 208-209.