atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

102
SEDA BAYINDIR ULUSKAN
böyle algınlanmış olmalı ki, devlet üzerine düşeni yapmaya büyük
çaba göstermiştir. Yine aynı amaçla 1930 ve sonrasında Hükümetin
bir yandan halkçılık ve köycülük adına tahsil için yurt dışına öğrenciler
göndermeye çalıştığını, bir yandan da belirli noktalarda kurslar
açtığını görüyoruz. Örneğin 1933 yılında halkçılık ve köycülük tahsili
için Amerika’ya gönderilecek on öğrencinin, daha çok köyler ve
küçük kazalarda bulunan kurslara iştirak etmesine ve ihtiyaçlarının
karşılanması için aylık tahsisatlarının arttırılmasına ve bunun 60 dolar
üzerinden verilmesine Maarif Vekâletinin teklifi üzerine karar verilmiştir
(4 Eylül 1933) 189 . Hükümet, imkânları ölçüsünde köycülük
ödevini yerine getirmek için elinden geleni yapmaya çalışmıştır.
Halkevleri köycülük kolu çalışmaları kapsamında erkeklere olduğu
kadar kadınlara da ayrı bir yer verilmiş ve kadınların özellikle
meslek kurslarına gitmeleri sağlanmıştır. Bu kesinlikle Atatürk’ün
toplumda kadın ve erkeğe eşit yer ve önem vermesi ile Türk kadınının
toplumda saygın bir yer edinmesi için verdiği mücadelenin bir
sonucudur. İlk etapta kadınların okuma yazma öğrenmesine öncelik
verilmiş, sonra da Halkevleri bünyesinde açılan kurslara katılmaları
sağlanmıştır. Örneğin 1936-48 yılları arasında Halkevleri tarafından
aile ve ev işleri konularında açılan kurslarda kadınlar erkeklere oranla
daha fazla yer almışlar ve bunların yarıya yakını da kursu bitirmeyi
başarmıştır. 1936-37 öğretim yılında açılan 14 kursa 6 erkek,
1216 kadın öğrenci katılmış ve kursu sadece 658 kadın bitirmeyi başarmıştır.
1937-38 öğretim yılında 31 kurs açılmış, bunlara 86 erkek,
1055 kadın öğrenci katılmış, 73 erkek ile 517 kadın bitirmiştir. Yine
1938-39 öğretim yılında da 33 adet kurs açılmış, 216 erkek, 1386
kadın öğrenci katılmış ve bunlardan sadece 153 erkek ile 543 kadın
başarılı olabilmiştir 190 . Atatürk’ün 1935 yılında CHP’nin Dördüncü
Büyük Kurultayını açış konuşmasında söylediği gibi gerçekten de
Halkevleri bütün yurttaşlarına kucağını açmış ve bu da zamanla ülkede
sosyal ve kültürel anlamda bir inkılâbın yaşanmasına 191 neden
olmuştur.
189 BCA, 030.18.1.2/ 39.61.4.
190 İstatistik Yıllığı 1951, İstatistik Genel Müdürlüğü, Ankara 1951, s. 216; Arayıcı,
a.g.e., s. 151.
191 9 Mayıs 1935 tarihli CHP Dördüncü Büyük Kurultayını açış konuşması, ASD,
C. I, s. 401.