atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

ATATÜRK’ÜN SOSYAL VE KÜLTÜREL POLİTİKALARI 101
dur. Her Halkevi ve onun köycülük şubesi, bulunduğu muhite göre
bir çalışma programı hazırlamış ve rotasını ona göre doğrultmuştur.
Köylünün milletin efendisi ve sahibi olarak nitelendirildiği günden
itibaren Atatürk de öncelikle çalışmalarında halk eğitimini ön plana
çıkarmış, sonra da Halkevlerinin bir kolunu köy işlerine ayırmıştır.
Halkevleri yönetmeliğinin 104. maddesinde köycülük kolununun
ana görevi “köylerin sosyal ve sağlık ve estetik açılardan gelişmesi
için ve köylü ile kentli arasındaki karşılıklı sevgi ve dayanışma
duygularının güçlendirilmesine” çalışmak olarak gösterilmiş, bunun
gerçekleştirilebilmesi için de Halkevleri üyelerinden “sık sık köylere
gitmeleri, uygun dönemlerde çeşitli törenler düzenleyerek halkı aydınlatan
temsiller vermeleri” istenmiştir . Böylelikle köylü ile iletişim
kurma yolunda önemli bir adım atılmaya çalışılmıştır. Kısacası
Halkevlerinin köycülük kolu, köy ve toplum kalkınması ve “ülkenin
efendisi sayılan köylünün gerçekten efendi düzeyine gelebilmesi
için” 186 çalışmalarını yürütmek gibi bir misyon üstlenmiştir.
Falih Rıfkı Atay, CHP’nin yayın organı olan Ulus gazetesinde
Halkevleri ile ilgili bir yazısında “Halkevleri, CHP için en mükemmel
propaganda aracıdır. Halkevleri, herkese, CHP’nin ilke ve ideallerini
açıkladığı birer hoparlördür. Halkevleri, Parti’nin güç ve
esin kaynağı olan gençlik ve köylüleri birleştiren eğitimiyle, yeni
Türkiye’nin geleceğini sağlayacağını bilmektedir” 187 demiştir. Bu
dönemde gerçekten de başta gençler olmak üzere herkesin eğitilmesi
ve onlara yeni Türkiye’nin prensiplerinin öğretilmesi ana hedef olmuş,
bu yolda Halkevleri de birer kültür kurumu olarak bu parola ile
hareket etmişlerdir. Türk halkı başta Atatürk olmak üzere dönemin
üst düzey yöneticileri sayesinde, bu yüksek hedefi gerçekleştirebilmek
için her çareye başvurmuş, tüm maddi imkânsızlıklara rağmen
zafere ulaşmaya çalışmıştır. Yalnız bu kültür savaşında bir gerçek
daha ortaya çıkmıştır ki o da özellikle köycülüğün ulusal bir dava olduğu,
bu davanın aslında bir devlet işi olduğu ve köyün ancak devlet
kuvveti ile kurtarılabileceğidir 188 . Bu husus yönetim tarafından da
186 Çeçen, a.g.e., s. 108.
187 Arayıcı, a.g.e., s. 154.
188 Selâhattin Kandemir, “Köycülüğümüz”, Ülkü, C. VI, S. 31, Eylül 1935, s. 32-
36; Atatürk Devri Fikir Hayatı, C. I, s. 281.