atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

ATATÜRK’ÜN SOSYAL VE KÜLTÜREL POLİTİKALARI 95
1. Köyün inançlarına etkili olmak özelliği: Devrimcilik, Laiklik,
Cumhuriyetçilik.
2. Köyün toplumsal yaşamına etkili olmak özelliği: Medeni
Kanun’un köyde uygulanması ve onun kurallarının ailede, köy görgü
kurallarında, toplum ve uygarlık esaslarında yerleşmesi.
3. Köyün maddi ve ekonomik yaşamında etkili olabilme özelliği:
Köye bilimsel tarım yöntemlerini, geniş mal alışverişini ve düzenli
pazar ilişkilerini sokabilme yeteneği.
4. Aydın olma özelliği: İyi ve yetişmiş okul öğretmeni olmak,
öğretmenlik mesleğinin bütün yeteneklerini kazanmış olmak 171 .
Kısacası toplumun her kesiminde etkili olabilecek bir öğretmene
ihtiyaç duyulmuş ve sunulan raporlar ile de bu ihtiyacın giderilmesine
çalışılmıştır. Köy Öğretmen Okullarından istenen verim alınamasa
da, ondan sonra açılacak olan Köy Enstitüleri bu beklentileri
karşılayacak bir statüye ve güce sahip olmuştur. Ayrıca 1933 tarihli
bu rapor, Köy Enstitülerinin temeli olarak da kabul görmüştür.
1933-34 eğitim-öğretim yılında ülkedeki mevcut 40.000 köyde
sadece 4.992 köy okulu ve bu okullarda da toplam 6.786 öğretmen
bulunuyordu. Köylerde bulunan iki milyon kadar öğrenim çağındaki
çocuğun ise ancak 312 bini üç yıllık köy okullarında okuyabiliyordu
172 . İşte ülkedeki bu eğitim gerçeği konunun özellikle bu tarihten
sonra büyük bir ciddiyetle ele alınmasında etkili olmuştur. 1933’ten
sonraki süreçte ise, köycülük çalışmaları altında, yine köy öğretmenlerinin
nasıl yetiştirilmesi gerektiği, bu okulların niteliği, öğretilecek
dersler ve öğrencilerin özellikleri gibi konular üzerinde durulmuştur.
1930 sonrası hızlanan köy eğitimi ve köy öğretmeni yetiştirme konusu,
dönemin bazı eğitimcileri ve yazarlarının konuyu yeniden ele
almasına ve bu meseleye değinen yazılar yazmasına neden olmuştur.
Örneğin Yakup Kadri 1932-35 yılları arasında yayımlanan Kadro
dergisinde, Yunus Nadi 1933-34 döneminde Cumhuriyet gazetesin-
171 İsmail Hakkı Tonguç, Canlandırılacak Köy, Remzi Kitabevi, İstanbul 1947,
s. 419; Binbaşıoğlu, a.g.e., s. 19-20.
172 Enver Kartekin, “Köy Eğitmenleri Örgütü”, Atatürk Önderliğinde Kültür
Devrimi, Kalkınma İçin Bölgesel İşbirliği RCD Semineri, Tebliğler (9-11
Kasım 1967), Der. Zuhal Süzgün, Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Yay., Ankara
1972, s. 101; Arayıcı, a.g.e., s. 198.