3.Ulusal Hidrolojide İzotop Teknikleri Sempozyumu - DSİ Genel ...

Karst suyu
Basınçlı
Karışım
Alüvyon akifer
-6.7 -6.6 -6.5 -6.4 -6.3 -6.2 -6.1 -6 -5.9 -5.8
O-18
302
Serbest
Şekil 11. Çalışma alanındaki sularda O-18 ile klorür iyonu ilişkisi
Deniz suyunun göstergesi olarak kullanılabilecek diğer bir element olan bor içeriğinin O-18
ile olan ilişkisi, Şekil 12’degösterilmiştir. Su noktalarının dağılımlarının daha ayrıntılı bir
görüntüsünü veren Şekil 12 incelendiğinde, deniz suyu karışımı etkisinde olan karst
kaynakları ile kirilik etkisi altında kalan suların ayrıt edilmesi olanaklı olmaktadır. Kirli
sularda B içeriğindeki değişim, deniz suyu girişimi nedniyle olan artıştan çok daha düşük
düzeyde gerçekleşmektedir. Şekil 11’de verilen grafiğe benzer şekilde bu grafiklerde de
serbest akifer niteliğindeki alüvyon ovasının bu kesimleri yerel yağıştan beslenmektedir.
Tuzlanmanın kökenine ilişkin çalışmalarda yararlı bilgiler sağlayabilecek diğer bir
değerlendirme, iyon oranlarının kullanılmasıdır. Özellikle, tuzlanmanın farklı kaynaklarının
göstergesi olabilecek bileşenlerin oransal değişimleri, duraylı izotoplarla birlikte
değerlendirildiğinde tuzlanmaya ilişkin yararlı bilgiler elde edilebilmektedir.
Şekil 13’te stronsiyum/bor (Sr/B) oranı ile birlikte O-18 içeriği ilişkilendirilmiştir. Bor
içeriğinin ana kaynağının deniz suyu, stronsiyumun ise karasal kökenli olduğu dikkate
alınarak, oranın azalması deniz suyu karışımının bir göstergesi olarak değerlendirilmiştir.
Grafikte, tatlı sular ile tuzlanma etkisi altında kalan sular daha belirgin bir şekilde
ayrılabilmiştir. Tatlı sular, Sr/B oranı açısından daha yüksek değerlere; O-18 açısından ise
daha fakir bir içeriğe sahiptir.
80
70
60
50
40
30
20
10
0
Cl (meq/l)