3.Ulusal Hidrolojide İzotop Teknikleri Sempozyumu - DSİ Genel ...

Kararlı İzotop Verilerinin Ön Değerlendirmesi:
İnceleme alanından bu araştırma kapsamında günümüze değin toplanan örneklerin duraylı izotop
(δ 18 O ve /δ 2 H) içerikleri Erzurum-Şenyurt meteorloji istasyonu için daha önce belirlenen (Sayın ve
Eyüpoğlu,2005) yerel meteorik su doğrusu (YMSD) ile uyumlu bir dağılım sergilemektedir (Şekil
7). İncelenen örneklerin YMSD’ndan önemli bir sapma göstermemesi buharlaşma sürecinin
izotopik bileşim üzerinde belirgin biretkisi olmadığına işaret etmektedir. Örneklerin δ 18
doğrusu üzerindeki dağılımından, kar tipindeki yağışların oldukça negatif izotop içeriğine sahip
olduğu, akarsu ve yeraltısuyu tipi örneklerin δ 18 O ve /δ 2 H değerlerinin -12 (‰, V-SMOW) ile -80
(‰, V-SMOW) dolayında olduğu izlenmektedir. Genellikle ılık aylarda gerçekleşen yağmur tipi
yağışlar ise daha pozitif duraylı izotop içeriğine sahiptir (Şekil 8). Günümüze değin elde edilen
duraylı izotop verileri akarsu ve yeratısuyu örneklerinin kar ve yağmur tipi yağışlar arasında bir
duraylı izotop bileşimine sahip olduğunu göstermektedir. Bu durum, kaba bir yaklaşım ile akarsu ve
yeraltısuyu üzerinde kar erimesine bağlı katkının yağmur şeklindeki beslenim katkısından daha
etkili olduğunu göstermektedir. Kar erimesine bağlı beslenim katkısı yeraltısuyu örneklerinde
akarsu örneklerine göre daha baskındır. Bu durumun, kar erimesi kaynaklı beslenimin yeraltısuyu
üzerinde daha etkili olmasından kaynaklandığı düşünülmektedir. Benzer biçimde, kar erimesine
göre daha hızlı akışa geçen yağmur şeklindeki yağış, akarsuyun duraylı izotop derişimi üzerinde
daha belirleyici olmaktadır.
Şekil 7. Tüm örneklerin duraylı izotop içeriğinin YMSD ve GMSD üzerindeki dağılımı
211
δ 2 H