3.Ulusal Hidrolojide İzotop Teknikleri Sempozyumu - DSİ Genel ...

varsayılarak, bu bölgedeki akiferde 12 × 10 6 m 3 yeraltısuyunun bulunabileceği ifade edilmiştir
(Göğer, E.).
Buna göre, tünele intikal edebilecek suyun 380 l/s kadar olabileceği belirtilerek, yıllık yağıştan
beslenim miktarı olan 20-40 l/s su da dahil edildiğinde toplam olarak tünele gelebilecek suyun 400-
420 l/s arasında olabileceği tahmin edilmiştir. Tünel açıldığında hesaplanan bu yeraltısuyu geldiği
takdirde, yukarıda ifade edilen toplam yeraltısuyu rezerv miktarı 12 × 10 6 m 3 olarak
bulunduğundan, bu miktardaki yeraltısuyunun yaklaşık 1 yıllık zaman sürecinde tünele boşalım
yapabileceği yapılan hesaplamalardan anlaşılabilmektedir
Zamantı derivasyon tüneli inşaatına 1997 yılında çıkış ağzından başlanmıştır. İlk kez yeraltısuyu ile,
tünel çıkış ağzından itibaren 370 metresinde karşılaşılmıştır. Tünel çıkış ağzında yeraltısuyu gelişi
olan 1998 yılından 2003 yılı sonuna kadar 5 yıl boyunca yani, 24.12.2003 yılına kadar geçen sürede
tünel çıkış ağzından gelen yeraltısuyu miktarı, ortalama 35 l/s debi ile devam etmiş ve bu yıllar
boyunca tünel çıkış ağzından toplam yeraltısuyu boşalımı, 5.5 × 10 6 m 3 olmuştur. 24.12.2003
tarihine kadar tünel çıkış ağzından gelen yeraltısuyu miktarı, ortalama 35 l/s civarında iken, bu
tarihten sonra çıkış ağzındaki tünel aynası, 4127,60 m ye eriştiğinde, tünele boşalan yeraltısuyu
miktarı, aniden 214 l/s ye ulaşmıştır. Bundan sonra, tünel çıkış ağzındaki kazı çalışması geçici
olarak durdurulmuş olup, yeraltısuyu boşalımıyla ilgili debi ölçümü rasatına başlanmıştır. Tünel
giriş ağzında ise, 06.10.2004 tarihinde, 7 l/s ile başlayan boşalımlar olmuş ve ilerleme devam ettiği
süreçte su gelişlerinde artışlar olmaya başlamıştır. Tünel güzergahının giriş ve çıkış ağızlarında ilk
su gelişlerinin görüldüğü tarihten itibaren, 30.09.2007 tarihine kadar olan periyotta, tünele gelen
toplam su miktarları aşağıda tablo halinde verilmiştir:
Tünel çıkış ağzı 45 hm 3
Tünel giriş ağzı 25 hm 3
Toplam boşalım miktarı 70 hm 3
Bu durumda, 30.04.2008 tarihine kadar boşalan 70 hm 3 lük toplam yeraltısuyu miktarı, Kayseri-
Develi Projesi Zamantı Tüneli Mühendislik Jeolojisi Proje Raporu (Mart 1991)’nda yeraltısuyu
rezerv olarak öngörülen 12 hm 3 suyun yaklaşık 5,8 katı civarındadır.
Tünelin açıldığı jeolojik birim olan bazalt + aglomera akiferindeki yeraltısuyu dolaşımı; eklem,
çatlak, kırık ve fay hatları boyunca yoğunlaşan yersel akım tipine yaklaşan türde olmaktadır. Tünel
güzergahında yeraltısuyu seviyesi ölçen rasat kuyuları bulunmadığından, doğal şartlardaki
yeraltısuyu seviyesi bilinmemektedir. Ayrıca, tünel açımı esnasında, rasat kuyuları da devrede
olmadığından, tüneldeki su gelişine bağlı olarak oluşan yeraltısuyu seviye değişimleri
ölçülememiştir.
4. İZOTOP HİDROLOJİSİ
25.07.2007-27.07.2007 tarihleri arasında Zamantı tüneli güzergahının (topoğrafik kotu 1264,00 m-
122,60 m) içindeki değişik yeraltısuyu boşalım noktalarından ve tünel güzergahı üzerinde bulunan
Kozluca köyündeki yaklaşık 1600 m kotunda yeralan Kozluca kaynağından olmak üzere 9 adet su
noktasından su örneği alınarak, izotop analizleri yaptırılmış ve sonuçları aşağıdaki tabloda
verilmiştir.
157