3.Ulusal Hidrolojide İzotop Teknikleri Sempozyumu - DSİ Genel ...

kükürt jeotermometresinin bölgede açılmış olan kuyulardan elde edilen sıcaklık verileri baz
alındığında daha iyi sonuç verdiği gözlenmiştir. .
SONUÇLAR
Yapılan bu çalışmadan elde edilen sonuçlar aşağıda verilmiştir:
İnceleme alanının temelini oluşturan metamorfik şistlerin Beypazarı granitoyidleri ile kesilmiş
olması bir çok fayın oluşmasına ve özellikle sıcak ve mineralli suların dolaşımına uygun ortamların,
akiferin oluşmasına neden olmuştur. Soğuk su kaynakları düşük debili ve sığ dolaşımlıdır.
Dutlu kaplıcası (BT-1), Ayaş İçmeceleri (BT-2), Çobanhamamı kuyusu (BT-3) ve Kapullu kaplıcası
(BT-5) sularının Na + -SO4 2- -Cl - , Ilıcakoy sıcak su kaynağının (BT-4) Mg-Ca-HCO3, Ayaş-Karakaya
kaplıcası sularının (AK-1) ve Beypazarı Karakoca Maden suyunun (BT-6) Na-HCO3 - , soğuk su
kaynaklarının ise genellikle Ca 2+ -SO4 2- ; Ca 2+ -HCO3 - ve Mg 2+ -HCO3 - tipinde oldukları
belirlenmiştir.
Suların oksijen-18, döteryum ve trityum içeriklerinden; sıcak ve/veya mineralli suların derin
dolaşımlı oldukları belirlenmiştir. BT-4 ve BT-6 kaynaklarında buharlaşma etkisi gözlenmiş, BT-
4’de aynı zamanda yüzey sularından kirlenme de tespit edilmiştir.
BT-1, BT-2, BT-3 ve BT-5 nolu sıcak ve mineralli su kaynaklarının beslenme yüksekliklerinin 950-
1150 metre dolayında olduğu, bu yüksekliklerin Kirmir Formasyonu ve granitik kayaçların
yüzeylendiği alanlara karşılık geldiği belirlenmiştir.
Kükürt izotopu verilerine göre, BT-1, BT-2; BT-3 ile BS-5 kaynaklarındaki sülfatın birincil
kökeninin Kirmir Formasyonu jipsleri olduğu ortaya konulmuştur.
Sıcak ve mineralli sulara uygulanan silis jeotermometresine gore rezervuar sıcaklıkları en fazla
114 o C, SO4-H2O jeotermometresine göre ise en fazla 73 o C bulunmuştur. SO4-H2O
jeotermometresinin ise bölgede rezervuara inerek açılmış olan kuyulardan elde edilen sıcaklık
rakamları gözönüne alındığında gerçeğe daha yakın değerler verdiği sonucuna varılmıştır.
KAYNAKLAR
Arnorsson S, Gunnlaugsson E and Svavarsson H (1983) The chemistry of geothermal waters in
Iceland III, Chemical Geothermometry in geothermal investigations, Geochim. Cosmochim.
Acta, 47: 567-577.
Canik B (1970) Ayaş İçmeceleri ve Kaplıcası Hidrojeoloji Etrüdü..MTA Dergisi No:.80, Ankara
Clark I and Fritz P (1997) Environmental isotopes in hydrogeology. Lewis Publishers, 328pp.
Çetin A (2006) Ayaş karakaya ve Ilıcaköy sıcak sularının hidrojeolojisi Fen Bilimleri Enst., Yüksek
Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Diker S (2005) Kapullu hamamı ve dolayının hidrojeolojisi, Fen Bilimleri Enst. Yüksek Lisans tezi.
Ankara Üniversitesi, , 147s, Ankara
Diker S, Çelik M, Kadıoğlu Y K (2006) Fingerprints of the formation of geothermal springs on the
granitoids: Beypazarı-Ankara, Turkey. Environmental Geology, 51(3): 365-376.
Fournier R O and Potter R W (1982) A revised and expanded silica (quartz) geothermometer.
Geoth. Res. Council Bull., 11-10, 3-12.
Giggenbach W F (1988) Geothermal solute equilibria, derivation of Na-K-Mg-Ca geoindicators.
Geochim.. Cosmochim. Acta, 52: 2749-2765.
Lloyd, R.M. (1968). Oxygen isotope behavior in the sulfate-water system. Journal of Geohhysical
Research, 73 (18), 6099-6110.
118