3.Ulusal Hidrolojide İzotop Teknikleri Sempozyumu - DSİ Genel ...

Şekil 9. İnceleme alanındaki sıcak su kaynaklarının Giggenbach (1988) diyagramı
Tablo 2. İnceleme alanındaki sıcak su kaynaklarında silis ve kükürt jeotermometre uygulamaları
Num.
No
BT-1
Kaynak
Sıc.
( o C)
I
Kuvars
II
Kuvars
(buhar
kaybı
yok)
III
Kuvars
(100 o C de
mak.
buhar
kaybı)
IV
Kalsedon
(buhar
kaybı yok)
117
V
Kalsedon
(buhar kaybı
yok)
VI
kalsedon
(100 o C de
mak. buhar
kaybı)
VII
SO4-H2O
47 93 96 98 66 91 72 54 42
BT-2 52 102 105 105 75 96 80 58 47
BT-3 53 105 111 111 82 100 86 63 52
BT-4 20 73 75 79 43 52 51 - -
BT-5 41 110 114 113 85 102 88 73 62
BT-7 38 110 114 113 85 102 88 - -
AK-1 30 54 54 61 - - 33.6 - -
I. Fournier and Potter (1982), II., III. ve IV. Fournier (1977), V. ve VI. Arnorsson et al. (1983), VII. Lloyd (1968),
VIII. Mizutani and Rafter (1969).
Tablo 2’den görüleceği üzere, silis jeotermometreleri bölgedeki sıcak su kaynakları için 43 o -114 o C
arasında rezervuar sıcaklıkları vermektedir. δ 18 O (SO4-H2O) jeotermometresi ise oksijen izotop
değişimi reaksiyonuna göre sonuç vermektedir. Buradaki eşitliklerden inceleme alanındaki sıcak
suların 42 o C-73 o C aralığında sıcaklık verdikleri görülmektedir. Mizutani ve Rafter (1969)
eşitliğinden elde edilen üç sonuç kuyu veya kaynak sıcaklığından düşük olduğundan uygun değildir.
Ancak, Lloyd (1968) eşitlikleri bölgedeki sıcak suların rezervuar sıcaklığının 54 o C-73 o C arasında
olduğunu göstermektedir. Kapullu kaplıcası kaynağı (BT-5), diğer sıcak su kaynaklarına (BT-1,2,3)
göre düşük kaynak sıcaklığına sahip olmasına rağmen daha yüksek jeotermometre sonucu
vermektedir. Kapullu kaplıcasının Sakarya Nehri’ne olan yakınlığı nedeniyle nehrin soğutucu etki
yapabileceği ve bu nedenle rezervuar sıcaklığının daha yüksek olabileceği düşünülebilir. İnceleme
alanındaki sıcak su kaynaklarının SO4 içeriği Kirmir formasyonu ve İncedoruk formasyonundaki
jipslerden gelmektedir. SO4’ın kaynağının birincil derecede jipsler olduğu sıcak su kaynaklarında
VIII
SO4-
H2O