Kerbela - Cilt - Cumhuriyet Üniversitesi

Çeşitli Yönleriyle Kerbela • 77
olayın daha da ileri boyutlara varmadan sonlandırılması için kullanmışlardır.
Hz. Hüseyin Mekke’den ayrılıp Kûfe’ye doğru harekete
geçtiğinde Mekke valisi Amr b. Said b. As, onu bu yolculuğundan
döndürmek için Abdullah b. Cafer’in de ricasıyla bir mektup
göndermiştir. Vali söz konusu mektubunda; Hz. Hüseyin’e çıktığı bu
yolculuktan geri dönmesini aksi halde onun helak olmasından korktuğunu,
geri döndüğü takdirde kendisinin her türlü emniyet ve akrabalık
hakkının korunacağını söylemiş ve buna Allah’ı şahit tutmuştur. 81
İktidar ailesinin bir üyesi olan Mekke valisi, sahip oldukları
iktidarlarının Hz. Hüseyin’in hareketi sonucunda olur ki kendi
kabilesinin elinden çıkabileceği endişesiyle onu bu yolculuğundan
alıkoymak için yazdığı mektupta akrabalık bağını öne çıkarmış ve bir
akraba olarak Hüseyin’in iyiliğini ister gözükerek akrabalık
hassasiyetini bu süreçte onu huruç fikrinden vazgeçirmek için bir
söylem olarak kullanmıştır.
Benzer şekilde Yezid de Hz. Hüseyin’i Kûfe yolculuğundan
vazgeçirmek için İbn Abbas’a bir mektup yazarak Hüseyin’in aklına
bazılarının halifelik ümidinî soktuklarını, eğer Hüseyin böyle bir şeye
kalkışırsa akrabalık bağlarını kesmiş olacağını, ailenin bir büyüğü
olarak İbn Abbas’ın onu bu yolda tefrika çıkarmaktan alıkoymasını
istemiştir. 82 Yezid de yazdığı bu mektupta Hz. Hüseyin’i bu yoldan
çevirmek amacıyla İbn Abbas’tan ailenin bir büyüğü olarak yardım
isterken akrabalık bağını kullanmıştır.
Kerbelâ sürecinde Yezid ve onun cephesi Hüseyin cephesine
karşı akrabalık bağını olayların ilerlemeden önlenmesi adına argüman
olarak kullandıkları gibi Kerbelâ olayından sonra da kendilerini
suçsuz gösterip olayın sorumluluğunu Hz. Hüseyin tarafına yıkmak
için de bu argümanı kullanmışlardır. Nitekim Yezid, Kerbelâ
olayından sonra elleri bağlı olarak huzuruna getirilen Hz. Hüseyin’in
oğlu Ali’ye, babasının akrabalık bağlarını kopardığını, bir akraba
olarak kendisinin hakkını tanımadığını, otoritesi hususunda kendisiyle
mücadeleye giriştiğini ve bunun sonucunda da onun başına Allah’ın
bunları getirdiğini söylemiştir. 83
Kerbelâ sürecinde karşı karşıya gelen iktidar ailesi
Ümeyyeoğullarıyla ana muhalefet Haşimoğullarının Talibi kolu,
akraba olmaları itibariyle bu sürecin başından sonuna her boyutunda
81
Taberî, V, 385.
82
İbn Manzur, Muhammed b. Mukerrem, Muhtasar Târîhi Dımeşk li-İbn Asâkîr,
Dımeşk, 1985, VII, 141.
83
İbnü’l-Esîr, Kamil, IV, 85; İbn Kesîr, VII, 195.