Kerbela - Cilt - Cumhuriyet Üniversitesi

Çeşitli Yönleriyle Kerbela • 63
Hz. Hüseyin idareci bir aileden geliyordu. Zira Haşimoğulları
İslam’dan önce Mekke idaresinde etkin olan bir boy idi. Hz.
Peygamber hem bir peygamber hem de bir devlet başkanı idi. Babası
Hz. Ali’nin hilafeti ile abisi Hz. Hasan’ın kısa süren hilafeti de göz
önüne alındığında bu aileden gelen bir fert olarak Hz. Hüseyin,
kendisinde devlet geleneği hakkında söz sahibi olma hakkının var
olduğuna inanıyordu. Böyle bir aileden gelen Hz. Hüseyin, bunu
kendisi için bir hak olarak telakki ederek kendisini İslam toplumunu
yönetmeye Yezid’den daha layık bir kişi olarak görüyordu. 39
Hz. Hüseyin’in kendisinin hilafete daha layık olduğu
noktasındaki bu argümanına ise Yezid, Al-i İmran Suresi’nin: “ Deki:
Ey mülkün sahibi olan Allahım! Sen mülkü dilediğine verirsin.
Dilediğinden de mülkü çeker alırsın. Dilediğini aziz edersin, dilediğini
zelil edersin. Hayır senin elindedir. Şüphesiz sen her şeye hakkıyla
gücü yetensin.” mealindeki 26. ayetiyle karşılık vermiştir. 40
Görüldüğü gibi Yezid, Allah’ın mülkü dilediğine vereceğine dair
ayeti kerimeyi okumasıyla idaresine dinî bir dayanak bulmuş ve
hilafetin kendisine Allah tarafından bahşedilmiş olduğunu güçlü bir
argüman olarak Hz. Hüseyin’e karşı kullanmıştır.
Kerbelâ sürecinde taraflar arasında meydana gelen karşılıklı
konuşma ve yazışmalardan açıkça anlaşıldığı gibi, Hz. Hüseyin ve
taraftarları Yezid ve taraftarlarını adaletle hükmetmemek, kitap ve
sünnetten uzaklaşmakla suçlayıp bu durumu değiştirmede en fazla hak
sahibi olarak kendilerini görürken, buna karşılık Yezid cephesi de Hz.
Hüseyin ve taraftarlarını ümmetin birliğini parçalamaya çalışmakla
suçlamışlardır. İktidar ve muhalefet açısından bakıldığında pek tabii
olan bu durumu 41 her iki taraf da kendi lehine olarak yeri geldiğinde
birbirlerine karşı en güçlü argümanlar olarak ustaca kullanmasını
bilmişler ve bu suretle davalarında haklı olduklarını kamuoyuna karşı
ispatlamaya çalışmışlardır.
2- Siyasî Nitelikli Argümanlar
Kerbelâ sürecinde taraflar kendilerini haklı göstermek için
mektup ve söylemlerinde ağırlıklı olarak dinî argümanlar kullanmış
olmakla birlikte, bu mücadelelerin haddizatında siyasî mücadeleler
olması kaçınılmaz olarak bu süreçte siyasî argümanların da piyasaya
39 Demircan, s. 172.
40 İbnü’l Esîr, Kamil, IV, 85; İbn Kesîr, VII, 195.
41 Sarıçam, s. 319.