Kerbela - Cilt - Cumhuriyet Üniversitesi

Çeşitli Yönleriyle Kerbela • 55
Sıraladığımız başlıkları incelerken de önce Hz. Hüseyin ve taraftarlarının
argümanlarını ele alıp bundan sonra kısa bir değerlendirme
yaptık. Ardın da Yezid ve taraftarlarının argümanlarını sıralayarak
onlara dair değerlendirme yaptık. Bundan sonra da söz konusu
başlığın genel bir değerlendirmesini yaparak o başlık altında ele
aldığımız konuyu bitirdik.
Kerbelâ sürecindeki mektuplaşma Kûfelilerin Hz. Hüseyin’e
gönderdikleri mektuplarla başlamıştır. Hz. Hüseyin’in Yezid’e biat
etmeyip Mekke’ye gittiğini öğrenen Kûfeliler, kendisine mektuplar
yazarak memleketlerine davet etmişler, bu amaçla da çeşitli
zamanlarda, farklı kişilerin başkanlığında elçiler, farklı kişiler
tarafından yazılmış mektuplar göndermişlerdir. 11
Daha sonra söz konusu mektuplar birbirini izlemiş, hatta bu
mektuplar o kadar çoğalmıştır ki bazı anlatımlara göre bir torbayı 12 ,
bazı anlatımlara göre ise iki heybeyi dolduracak 13 boyutlara
ulaşmıştır. Hatta Hz. Hüseyin’e bir günde 100 mektup gönderildiği,
kendisine gönderilen mektupların toplamının on iki bine ulaştığı
nakledilmişse de bunların abartılı rakamlar olduğu ortadadır. 14
Kûfelilerin bu ısrarlı mektuplarını Hz. Hüseyin cevapsız
bırakmamıştır. Kendisi de onlara yazdığı cevapta; mektuplarının
kendisine ulaştığını, durumu yerinde incelemesi için Müslim b. Akil’i
Kûfe’ye göndereceğini belirtmiştir. 15 Bundan başka Hz. Hüseyin
Basra’daki taraftarlarının ileri gelenlerine de mektup yazarak onlardan
da kendisine destek olmalarını istemiştir. 16
Diğer taraftan Yezid iktidara gelir gelmez, meşhur muhalifleriyle
dikkat çeken vilayetlerin başında gelen Medine’nin valisine
gönderdiği, malum muhaliflerden biat alınması noktasında işi sıkı
tutmasını tembihleyen mektupla başlayan 17 Yezid cephesindeki
mektuplaşma süreci, Hz. Hüseyin’in hareketinin seyrine bağlı olarak
devam etmiştir. Mektupların meseleyi çözemediği, anlık cevaplara
ihtiyaç duyulduğu, özellikle nutukların çekildiği yer ve zamanlarda ise
farklı argümanların piyasaya sürüldüğü söylemler geliştirilerek her iki
taraf da kendinî haklı gösterme gayretine düşmüştür.
11
İbn Tiktaka, el-Fahr fi Âdâbi’s-Sultâniyye, Beyrut, T.y., s. 114; Adnan Demircan,
İslam Tarihinin İlk Asrında İktidar Mücadelesi, İstanbul, 1996, s. 183.
12
Taberi, Ebu Ca’fer Muhammed b. Cerîr, Târîhu’l-Umemi ve’l-Mulûk, thk.,
Muhammed Ebu’l-Fadl İbrahim, Beyrut, ty., V, 402.
13
Dîneverî, Ebû Hanîfe Ahmed b. Dâvûd, el-Ehbâru’t-Tıvâl, Beyrut, 1995, s. 212.
14
Demircan, s. 183.
15
Taberî, V, 353.
16
İbn Kesîr, İsmâîl b. Ömer, el-Bidâye ve’n-Nihâye, Beyrut, 1966, VII, 157-158.
17 Ebu Mihnef, s. 10.